صفحات

سوءمصرف مخدرها و جرم

سوء مصرف مخدرها و جرم[1]،  مواد مخدر و جرم، با هم پیوند انکارناپذیری دارند. نه تنها تولید، توزیع و فروش مخدرها غیرقانونی است، بلکه سوءمصرف مواد مخدر، اغلب نیاز به ...

بیشتر

فصلنامه پژوهش فرهنگی- اعضای هیئت تحریره

اعضای هيئت تحريريهاستادان: يحيي طالبيان (دانشگاه علامه طباطبايي)، سيدجلال دهقاني فيروزآبادي (دانشگاه علامه طباطبايي)، تقي آزادارمکي (دانشگاه تهران)اعظم راودراد (دانشگاه تهران)جلال درخشه (دانشگاه امام صادق(ع))دانشياران: رضا اکبري (دانشگاه امام صادق(ع))، ناصر جمالزاده (دانشگاه امام صادق(ع))، کاووس سيدامامي (دانشگاه امام صادق(ع))، حميد عبداللهيان (دانشگاه تهران)،اصغر افتخاري (دانشگاه امام صادق(ع))سيد وحيد عقيلي دانشگاه‌ آزاد اسلامي استادياران: عبدالله بيچرانلو (پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات)محمدعلي خبري (پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات)مريم قاسمي (پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات)

بیشتر

انقراض

   انقراض- ناپدید‌شدن دائمی گونه‌ها از کرۀ زمین- می­تواند به عنوان  آخرین مسئلۀ اجتماعی تلقی شود. زمانی که همسایگان ما برای همیشه از پهنه سیاره زمین ناپدید می­ شوند، تعاملات ...

بیشتر

سوءمصرف مواد مخدر و مخدرهای تجویزی

مخدرهای تجویزی[1]، گروهی از افیون‌ها، ازجمله مورفین، کودئین، هیدروکودون (ویکودین) [2] و اُکسی‌کودون (اکسی‌کانتین)[3] را شامل می‌شود. اکسی‌کانتین و ویکودین -به‌ترتیب مسکن فهرست دوم و مسکن فهرست سوم- معرف گسترده‌ترین ...

بیشتر

نشست‌های علمی پژوهشکده ارتباطات

نشست‌های علمی برگزارشده در سال ۹۶نشست‌های علمی برگزارشده در سال ۹۷نشست‌های علمی برگزارشده در سال ۹۸نشست‌های علمی برگزارشده در سال ۹۹ .

بیشتر

فصلنامه پژوهش فرهنگی- راهنمای نگارش مقاله

راهنمای نگارش مقاله ـ مقاله‌ بايد با در محيط word2007، حروفچيني شود و از 20 صفحه A4 تجاوز نکند. ـ اصل مقاله براي درج در مجله فرستاده شود. ـ چکيده فارسي و انگليسي مقاله (حداکثر 150 کلمه) و واژگان کليدي (حداکثر 5 واژه) همراه مقاله فرستاده شود. ـ يادداشت‌ها و مآخذ به ترتيب الفبايي نام‌خانوادگي در پايان مقاله آورده شود. ـ در متن مقاله، هرجا که لازم بود، نام مؤلف، سال انتشار منبع و صفحة موردنظر در داخل پرانتز و در مورد منابع خارجي (لاتين) معادل خارجي آنها در پايين همان صفحه آورده شود. ـ نشاني کامل مقاله‌ها، کتاب‌ها، رساله‌ها و گزارش‌هاي لاتين ترجمه‌ شده به فارسي ‌بايد ضميمه مآخذ شوند. ـ مؤلف بايد سمت پژوهشي يا آموزشي، نشاني کامل محل کار و نشاني پست الکترونيکي (e-mail) خود را ضميمة مقاله کند. ـ پذيرش نهايي مقاله و چاپ آن در مجله منوط به تأييد هيئت تحريريه و داوران متخصص فصلنامه مطالعات فرهنگ - ارتباطات است. ـ مقاله‌هاي رسيده نبايد در مجله‌هاي فارسي‌زبان داخل و خارج کشور چاپ شده باشد. ـ مجله در «ويرايش» مقاله رسيده، بدون تغيير در مفاهيم آن، آزاد است. ـ فصلنامه مطالعات فرهنگ - ارتباطات ترجيح مي‌دهد مقاله‌هايي را چاپ کند که نتيجه تحقيقات ايراني در زمينه علوم اجتماعي است. ـ مقاله‌هاي رسيده برگشت داده نمي‌شود. ـ مسئوليت مطالب مقاله‌هاي مندرج در فصلنامه، برعهده نويسندگان آنهاست.  

بیشتر

انقلاب‌های اجتماعی

   انقلاب‌های اجتماعی[1]، افراطی‌ترین اشکال کنش جمعی است. درحالی‌که بیشتر جنبش‌های اجتماعی، به ایجاد تغییر در درون نظام اجتماعی بسنده می‌کنند، انقلاب‌های اجتماعی در پی تغییر خود نظام‌اند. از آنجا ...

بیشتر

سوءمصرف مخدر/دارو و ورزش

مصرف و سوءمصرف دارو/مخدر[1]، ازجمله سوءمصرف الکل مشکلات چشمگیری را برای سلامت عمومی پدید می‌آورد. یکی از عرصه‌های اجتماعی که توجه خاصی را به خود جلب کرده، عرصۀ ورزش است. ...

بیشتر

معرفی پژوهشکده هنر

پژوهشكده هنر به عنوان یکی از پژوهشکده‌های پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، در تاریخ ۱۳۷۸/۳/۲۶  به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسیده بود، در سال ۱۳۸۰ جهت تحقق بخشی از وظايف پژوهشی ...

بیشتر

فصلنامه پژوهش فرهنگی- تماس با ما

تماس با ما تهران، پايين‌تر از ميدان وليعصر، خ دمشق، شماره 9 صندوق پستي: 6474 ـ 14155 کد پستی: 1416783841 تلفن:  88919177 فاكس: 88893076   Email:      nashrieh@ricac.ac.ir        

بیشتر

انگلیسی به مثابۀ زبان دوم

«انگلیسی به‌ مثابۀ زبان دوم[1] » (ای.اس.ال)، واژه‌ای چندوجهی است که با جنبه‌های مختلف تدریس و یادگیری زبان انگلیسی مرتبط است. این واژه در معنایی گسترده، به کاربست یا مطالعۀ ...

بیشتر

سواد اقتصادی

   سواد اقتصادی[1] عبارت است از توانایی فهم گزینه‌ها و توانایی تصمیم‌گیری با توجه به منابع محدود. این تصمیمات در آنچه فرد تولید یا مصرف، پس‌انداز یا سرمایه‌گذاری می‌کند، اثر ...

بیشتر

معرفی پژوهشکده ارتباطات

در سال ۱۳۷۸ شورای گسترش آموزش عالی، مجوز تأسیس موسسه پژوهشی فرهنگ، هنر و ارتباطات را صادر کرد. در تاریخ ۱۳۸۱/۶/۲۶ شرح وظایف و تشکیلات این موسسه پژوهشی به تأیید ...

بیشتر

فصلنامه پژوهش فرهنگی- شماره جاری

سال سیزدهم، شماره مسلسل 50،  تابستان 1391 فهرست و چکیده مقالات این شماره: موسیقی زیرزمینی؛ بازنمای دغدغه‌های اجتماعی جوانان فاطمه جواهری، سیدحسین سراج‌زاده، سمیه شکفته چکیده با وجودی که طی چند سال گذشته در مورد گرایش­های موسیقیایی جوانان ایرانی مطالعاتی انجام شده اما موسیقی زیرزمینی کمتر موضوع پژوهش قرار گرفته است. مقالة حاضر به بررسی مضامین مستتر در شعر موسیقی­های زیرزمینی پرداخته است. در این راستا11 مورد از این شعرها که در زمان نگارش مقاله از شهرت بیشتری برخوردار بودند انتخاب و با استفاده از روش تحلیل‌محتوای کمی و کیفی، مضامین و دلالت­های جامعه­شناختی آنها شناسایی شده است. یافته‌های به­دست آمده حاکی از آن است که شعرهای موسیقی­های زیرزمینی دارای سوگیری انتقادی به شرایط فرهنگی ـ اجتماعی جامعة ایران هستند و این ظرفیت را دارند تا با مباحث مطرح درعرصة عمومی ارتباط پیدا کنند. واژه‌های کلیدی موسیقی زیرزمینی، خرده فرهنگ جوانان، نقد اجتماعی، جامعة ایران     رابطة اعتماد اجتماعی با گونه‌های شخصیتی (مورد مطالعه استادان، کارکنان و دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال) افسانه ادریسی، احسان رحمانی­‌خلیلی، میترا معظمی، سيده نرگس حسيني‌امين چکیده اعتماد شیوة اجتناب­ناپذیر زندگی اجتماعی و شرط اساسی برای یک جامعة سالم است. در رويكرد روان­شناختی ـ اجتماعي منشأ اعتماد اجتماعي، در شخصيت افراد جستجو می­شود. هدف این مقاله شناسایی رابطة گونه‌های شخصیتی با اعتماد اجتماعی می­باشد. رویکرد مقاله توصیفی ـ همبستگی، روش‌ تحقيق پيمايشي‌ و جامعة آماري شامل‌ استادان، کارکنان و دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال در سال‌ 1389 مي‌باشد‌ که در حجم نمونة هزار و 212 نفر اجرا شده است‌. یافته‌ها حاکی از آن است که میزان اعتماد اجتماعی در سه گروه تفاوت معناداری دارد. کمترین میزان اعتماد اجتماعی مربوط به دانشجویان و بیشترین آن در بین استادان است. رابطة اعتماد اجتماعی با گونه‌های شخصیتی برون­گرایی، انسجامی و شناختی در هر سه گروه معنادار و رابطه آنها به­صورت مثبت و مستقیم می­باشد. همچنین رابطة اعتماد اجتماعی با گونة شخصیتی نژندی فقط در گروه استادان معنادار شده که این رابطة منفی و معکوس است. واژه‌های کلیدی اعتماد اجتماعی، گونة شخصیتی، برون‌گرایی، نژندی، انسجامی و شناختی   بازنمایی هویت دینی در سینمای پس از انقلاب اسلامی علی مرشدی­زاد، عباس کشاورزشکری، صالح زمانی چکیده مقالة پیش رو کوششی است که با در نظر گرفتن سه مولفة اساسی (خدا، فرد دین‌دار و دین‌داری) و با توجه به نظریة هویت و نظریة بازتابندگی آنتونی گیدنز انجام شده است. سینما نیز به­عنوان یکی از اثرگذارترین ابزارهای رسانه­ای در جهان معاصر، متن اصلی این بازنمایی است. سوال اصلی، توجه به چگونگی بازنمایی هویت دینی در سینمای پس از انقلاب است. هدف از این مقاله، توصیف چگونگی بازنمایی هویت دینی (سنتی/ بازتابنده) در سینمای ایران است. روش تحقیق نیز مبتنی بر تحلیل‌محتوای کیفی است و جامعة آماری، کلیة فیلم‌های سینمایی پس از انقلاب است که تأکیدی مستقیم یا غیرمستقیم به مولفه‌های هویت دینی داشته­اند که تعداد 20 فیلم به‌عنوان نمونه و در مصاحبه با صاحب‌نظران سینمایی و به‌صورت هدفمند و غیرتصادفی استخراج شده است. نتایج به­دست آمده حاکی از حضور قطعی مولفه­های هویت دینی در سینمای ایران است که در طول سه دهه پس از انقلاب از قالب سنتی به قالب بازتابنده منتقل شده است و این نتایج با تغییرهای اجتماعی و سیاسی سال‌های پس از انقلاب همخوانی دارد. واژه‌های کلیدی هویت، هویت دینی، هویت بازتابنده، هویت سنتی، خدا، فرد دین‌دار، دین‌داری، سینما   ابعاد فرهنگ در جامعة آرمانی قرآنی علي سروري‌مجد چکیده جامعة آرمانی یکی از آرزوهای بشر بوده و هست. یکی از شاخص‌های تحقق چنین جامعه‌ای ارتقاء فرهنگ در تمام شئون آن است. در این مقاله به‌طور اختصار به اين سوال پاسخ داده مي­شود كه فرهنگ چگونه در تحقق جامعة آرماني قرآني نقش‌آفريني مي­كند؟ لذا به چند بعد از ابعاد فرهنگ در جامعة آرمانی مانند شکوفایی عقل، گسترش دانش، برادری و محبت، سلامت و بهداشت و توجه به محيط­زيست اشاره شده است. اما از همه مهم‌تر آن است که ارتقاء فرهنگ بدون تحقق حکومت الهی و حضور امام شکل نخواهد گرفت. بنابراين در این مقاله به اختصار به موضوع امامت در قرآن و ویژگی­های امام برای اعتلای فرهنگ در جامعة آرمانی قرآنی اشاره خواهد شد. بدیهی است امامی که خود مظهر عدل، علم و حكمت مطلق خداوند است و علمش وابسته به علم الهی و مبسوط‌الید برای تحقق تعالیم و دستورهای عادلانة الهی باشد و مردم هم عاقلانه و آگاهانه در خدمت این حاکمیت باشند خواهد توانست جامعة آرمانی را محقق سازد. واژه‌های کلیدی فرهنگ، جامعة آرمانی، قرآن، امامت   مقایسة شیوه­های ارتباطی و تبلیغی چهره­های قرآنی با روش‌هاي تبليغ امروزين مصطفي عباسي مقدم چكيده امروزه ارتباطات و تبليغات مهم‌ترين بستر انتقال و ترويج فكر، فرهنگ، ارزش‌ها و هرگونه پيام به ديگران است و همة مذاهب، مكاتب و ملل از رهگذر رسانه‌هاي گوناگون، سعي در تبليغ همه‌جانبه مرام خويش دارند. در روزگار كنوني تقابل نظام سلطه جهاني با فرهنگ حق‌محور و توحيدي اسلام بيش از هر زمان تبلور يافته و صف مؤمنان و مستكبران را به روشني جدا ساخته است. آيات حيات­بخش قرآن به‌عنوان تكيه­گاه جبهة توحيدي، مشحون از روش‌ها و تجربه­هاي دعوت و ترويج انبيا و اولياست و آبشخور جبهة استكباري، كيدها و مكرهاي شيطاني است. در مقال، حاضر، با تکیه بر روش استناد به متون و دیدگاه‌ها، ضمن مرور و مقايسة روش‌هاي تبليغي دو جبهه روشن مي­شود كه مهم‌ترين ويژگي روش‌هاي تبليغ قرآني در مقام اجرا، پايبندي به ارزش‌ها و حقايق و جامع­نگري و توجه به همة ابعاد حيات انساني و پیشتازی اسوه‌ها در عمل و در عرصة دستاوردها، تأثير پايدار و شورآفريني و ايمان­زايي است، در حالي كه روش‌هاي تبليغ سياسي، اقتصادي و اجتماعي، در جهان امروز به خاطر عدم پايبندي به حق و حقيقت، عدم انطباق قول و فعل، معنویت‌گریزی و استفاده از وسایل مشروع و نامشروع ـ علي‌رغم توانايي ايجاد هيجان‌ها و انگيزش‌هاي زودگذر وجريان‌سازي مقطعي ـ قادر به تأثيرگذاري درازمدت و ايمان‌آفريني و ايجاد اميد پایدار به سعادت و فلاح در انسان‌ها نيستند. واژگان کلیدی روش تبليغ، ارتباط، پروپاگاندا، تبليغ قرآني، تبليغات جهاني   نقش رسانه‌های نوین در جنبش‌های اجتماعی (مطالعة موردی جنبش تسخیر وال‌استریت) رضا عبداللهی، محسن شورگشتی، بابک اخوت‌پور چکیده این مقاله به بررسی نقش رسانه‌های نوین در گسترش جنبش وا‌ل‌استریت می‌پردازد. این امر به دو علت است: اول اینکه جنبش‌های جدید اجتماعی دیگر به رسانه‌های جریان اصلی که وابسته به کانون‌های قدرت و ثروت‌اند اعتمادی ندارند و دوم اینکه رسانه‌های اجتماعی داراي ويژگي «اجتماعي بودن» هستند. اهداف طراحان شبکه‌‌های اجتماعی هر چه می‌خواهد باشد، مردم این شبکه‌‌ها را به‌‌کار می‌گیرند تا اخبار و اطلاعاتی را که به ‌سختی از رسانه‌‌های حکومتی اعلام می‌شود منتشر کنند، اقدام‌های اعتراضی را برنامه‌ریزی و هماهنگ نمایند و به جهان بگویند که چه رویدادی در حال وقوع است. جنبش‌های اجتماعی نیاز دارند بر افکارعمومی تأثیرگذار باشند، چرا که افکارعمومی در بازتولید، حمایت و گسترش این جنبش‌ها نقشی جدی ایفا می‌کنند. جنبش‌های اجتماعی برای تداوم فعالیت خود و به ثمر نشاندن حرکت‌های اعتراضی نیازمند رسانه‌های گروهی جریان اصلی هستند، چرا که این رسانه‌ها بخش وسیعی از مردم در طبقات مختلف را دربرمی‌گیرند. تأثیر جنبش اشغال وال‌استریت و گسترش جامعة شبکه‌ای را باید خط بطلانی دانست بر برخی نظریه‌ها، مانند مارپیچ سکوت، جهالت چندجانبه، سکوت رسانه‌ها، نظریة تقویمی رسانه‌ها و نظریة برجسته‌سازی رسانه‌ها. واژگان کلیدی جنبش‌های اجتماعی، افکارعمومی، رسانه‌های اجتماعی، شبکه‌های اجتماعی   روضه‌خوانی؛ نقل مذهبی ـ ‌‌شیعی در ایران و تمهیدهای ادبی ـ ‌‌اجرایی آن امیر لشکری، محمود عزيزي‌سلدوز چکیده «روضه‌خوانی» از گونه‌های مرسوم قصه‌گویی نمایشی مذهبی ایرانی است که اساساً کارکردی تبلیغی داشته، با گذشت زمان فراگیر شده و به رسمی مذهبی بدل گشته است؛ چنان‌که از چندین قرن پیش تاکنون به‌طور مستمر و همه‌ساله، روضه‌خوانی‌های عمومی و خصوصی بسیاری در سطح شهرها و روستاهای ایران در کنار ديگر آیین‌های عزاداری ماه‌هاي محرم و صفر برگزار می‌شده است. برقراري اين مجالس و همچنین حضور در آن، به شکلی خودانگیخته بوده و با استقبال فراواني از سوی اهل شيعه روبرو می‌شود و این به‌ دلیل علاقة بسیار شیعه به امامانش و یادآوری مصائب ایشان در راه نجات دین و شریعت‌شان است. از این‌رو شیعیان حضور در این مجالس و گوش‌سپردن به روضه‌ را ثوابی بزرگ می‌دانند. روضه‌خوانی به‌عنوان پدیده‌ای فراگیر که چندین قرن از عمر آن می‌گذرد، مستلزم توجه بیشتر و شناخت عمیق‌تر است؛ بنابراین این مقاله فرصتی است برای پرداختن به رایج‌ترین گونة‌ نقل مذهبی در ایران یعنی روضه‌خوانی و بررسی هرچه بیشتر این موضوع که آیا نقل‌های مذهبی همچون روضه‌خوانی، علاوه بر کارکرد دینی و اجتماعی گسترده‌شان، از منظر زیبایی‌شناسی نیز غنی بوده و در شأن یک هنر محسوب می‌شوند؟ واژگان کلیدی نقل، نقالی ‌مذهبی، روضه‌خوانی، روضه‌خوان، روضة‌الشهداء  

بیشتر

اولویت مادری

   تبعیض جنسیتی در بازار کار در اشکال مختلفی تجلی می‌یابد. دهه‌هاست پژوهشگران ناهماهنگی در انواع شغل‌ها، مزدها، و محیط‌های کار برای مردان و زنان را ثبت کرده‌اند. مفهوم اولویت ...

بیشتر

سوسیالیسم

   سوسیالیسم[1] یکی از ایدئولوژی‌های غالب در قرن بیستم و نظریه‌ای است در باب سازمان‌دهی اجتماعی که در آن، ابزارهای تولید در مالکیت عمومی قرار دارد و به‌صورت اشتراکی مدیریت ...

بیشتر