قشربندی جنسیتی[1] عبارت است از قشربندی افراد براساس جنس زیست­شناختی­ و نقش­های جنسیتی اجتماع­بنیادی که به جنس اسناد داده می­شود. قشربندی مبتنی بر جنسیت از آغاز تاریخ مدون و چه بسا پیش از آن در جامعه انسانی وجود داشته است. در ایالات متحده، این قشربندی­ به طور سنتی در سه نهاد آموزش، کار و خانواده وجود داشته است و در آن جایگاه ممتاز از آنِ مردان بوده است. گرچه از زمان جنبش حقوق زنان تغييرات بزرگی رخ داده است مردان و زنان در این سه حوزه همچنان دستخوش قشربندی­اند.

آموزش، یکی از  مجراهای اصلی تحرک صعودی و ارتقای منزلت در ایالات متحده، در دهه­های اخیر دستخوش تغییراتی شده است، از جمله افزایش شمار دخترانی که نسبت به موضوعات درسیِ ازدیرباز­مردانه نظیر ریاضی و علوم ابراز علاقه کرده­اند. دختران همچنین در کسب نمرات بالاتر در هر دو مقطع ابتدایی و راهنمایی از پسران پیشی گرفته­اند. در سطح دانشگاه، زنان پیشروی­های بزرگی داشته­اند، به­گونه­ای که هم­اکنون بیش از نیمی از جمعیت دانشجویان مقطع کارشناسی را تشکیل می­دهند. افزون بر این، ادارۀ سرشماری گزارش می­دهد که شمار زنانی که از دانشگاه فارغ­التحصیل می­شوند از همتایان مذکرشان بیشتر است. به­رغم پیشروی­های اساسی زنان در حوزه­ آموزشی، در تحرک آموزشی صعودی از همان مزایایی که مردان دارند برخوردار نیستند.

مطابق با داده­های سرشماری اخیر، در میان کارمندان دارای شغل تمام­وقت و دائمی، نسبت درآمد زنان از درآمد سالانۀ مردان از سال 1960 افزایش یافته است و از نزدیک 61 درصد به 77 درصد رسیده است. این تفاوت­ها قطع نظر از دگرگونی­های آموزشی پایدار مانده است. بیشترین شکاف جنسیتی در دستمزدها در پردرآمدترین مشاغل که اغلب نیازمند بالاترین سطح تحصیلات­ هستند رخ می­دهند. زنان افزون بر دستمزد کمتری که برای کاری یکسان می­گیرند، برای تحرک صعودی اغلب با موانع دیگری نیز روبه­رویند. پژوهشگران نشان می­دهند که زنان در مشاغل بلندپایه اغلب با «سقفی شیشه­ای» روبه­رو می­شوند که از آن فراتر نمی­توان در محیط کار پیش رفت، مانعی نامرئی که رقبای مذکر با آن برخورد نمی­کنند.

قشربندی جنسیتی در کار، اغلب تمایزات سنتی درون خانواده میان مردان و زنان را تقویت می­کند. گرچه به منظور حفظ وابستگی زنان به مردان می­کوشند از خانه‌داری زنان و نان­آوری مردان توجیه زیست­شناختی به‌دست دهند تمایل به داشتن سبک ­زندگی­ای شایسته به پیدایش خانواده­های دودرآمده کمک کرده است. به واقع، دست­کم 58 درصد زنان شغل تمام­وقت و دائمی دارند. این افزایش اشتغال در زنان ممکن است بر قشربندی جنسیتی سنتی در خانه اثر گذاشته باشد، چراکه بسیاری از زنان هم‌اکنون منبع درآمد مستقلی دارند. با این حال، بسیاری از زنان ناچارند نوعی «شیفت دوّم» را نیز برعهده بگیرند و افزون بر شغل تمام­وقت­شان در محیط کار وظایف سنتی‌شان در خانه را هم انجام دهند، روندی که قشربندی سنتی در خانواده را تقویت می­کند.

جامعه که تکامل می­یابد، حضور زنان در حوزه­های آموزشی و شغلی روز به روز پررنگ­تر می­شود. با این حال، در ایالات متحده جنسیت همچنان مشخصه­ای قشربندی­­کننده است مگر اینکه در منزلت زنان و مردان تغییرات بیشتری رخ بنماید.

و نیز ببینید: شکاف جنسیتی؛ سقف شیشه­ای؛ شیفت دوّم، جداسازی؛ قشربندی اجتماعی؛ شکاف دستمزد؛ جنبش حقوق زنان

بیشتر بخوانید

DeNavas-Walt, Carmen, Bernadette D. Proctor, and Jessica Smith. 2007. “Income, Poverty, and Health Insurance

 Coverage in the United States: 2006.” Current Population Reports: Consumer Income. Retrieved February 17, 2008 (http://www.census.gov/prod/2007pubs/p60-233.pdf)

Glass Ceiling Commission. 1995. Good for Business: Making Full Use of the Nation’s Human Capital. Washington, DC: U.S. Government Printing Office

Hochschild, Arlie Russell with Anne Machung. 2003. The Second Shift. New York: Penguin

Mickelson, Roslyn Arlin. 1989. “Why Does Jane Read and Write So Well? The Anomaly of Women’s Achievement.” Sociology of Education 62:47–63

[1]. Stratification, Gender