رایافضا، قلمرویی غیرقابل مشاهده است که به‌وسیله ارتباطات الکترونیک، اشغال شده است. اصطلاح «رایافضا[1]» که توسط نویسنده داستان‌های علمی-تخیلی، به مثابه ابزاری برای توصیف یک شبکة جهانی کامپیوتر ابداع شد، تا حد زیادی با عصر انقلاب اطلاعاتی، هویت می‌یابد. این اصطلاح، از فعل یونانی کوبرنُ[2] (به معنای هدایت کردن)، مشتق شده است و عموماً اشاره دارد به آزادی ادراک شده‌ای که از طریق اینترنت برای کاربران فراهم شده و هر شکلی از ارتباط را در برمی‌گیرد که با کامپیوتر یا شبکه در ارتباط باشد (از متن گرفته تا تبادل اطلاعات ماشینی و چندرسانه‌ای).

  ارتباطات کامپیوتری، می‌تواند متفکرانه، وحدت‌بخش و آموزنده باشد، خانواده‌های دور از هم را گردهم آورد و بین شکاف‌های قاره‌ای پل بزند؛ اما رایافضا، همیشه حامل دلالت‌های ذهنی مثبت نیست. وب‌سایت‌هایی که از کلیشه‌های نژادی، جنسیتی و مذهبی حمایت می‌کنند، نفرت می‌پراکنند و بی‌ثباتی اجتماعی را تشویق می‌کنند. در بسیاری از مناطق، ایمیل جایگزین پست سنتی شده و ایمیل قانونی به‌وسیله «هرزنامه‌ها»یی که در باکس‌ها جاسازی شده‌اند و پتانسیل این را دارند که حاوی ویروس‌های تخریب‌کننده باشند. به‌علاوه، برای گسترش ویروس‌های کامپیوتری، کدگذاران مخرب از شبکه‌های کامپیوتری برای ایجاد حمله‌های اجتناب از سرویس که می‌تواند برای وب‌سایت‌ها و تجارت، فلج‌کننده باشد، استفاده کرده‌اند. 

دولت‌ها برای نقض حقوق مدنی شهروندان، از فضای سایبری/رایافضا بهره برده‌ و خود نیز قربانی بوده‌اند. برخی کشورها، محتوای دیجیتالی که در دسترس شهروندان است را سانسور کرده‌ و بعضی دیگر، متهم به جاسوسی در زندگی خصوصی شهروندان، به‌نام امنیت ملی هستند. کارآگاهان رایافضا، به چین و روسیه، به‌خاطر پشتیبانی از یک سری حملات به دولت ایالات متحده و سایت‌های شرکت‌های بزرگ، در پرونده‌های جاسوسی با عنوان‌های «مارپیچ مهتاب»[3] و «باران تایتان»[4] مظنون هستند. قدرت تضاد اجتماعی، سیاسی و اقتصادی منشعب از جاسوسی سایبری، دلهره‌آور است.

رایافضا می‌تواند جنبه‌های مثبت و منفی را در برگیرد. کارگران ایالات متحده، معترض‌ هستند که رایافضا اجازه می‌دهد، مشاغلی که زمانی اشتغال خانگی ایجاد می‌کردند، به آسیا منتقل شوند، جایی که چنین مشاغلی به‌طور چشمگیر باعث رونق زندگی کارگران، خانواده آن‌ها و اقتصاد کشورهایشان می‌شود. درحالی‌که این نمونه از ارتباطات در رایافضا، سبب به‌هم ریختگی در یک بخش شده، ولی در سوی دیگر، فراوانی را به همراه داشته است. این امر ماهیت مبهم این ابزار را پررنگ می‌کند.

رابرت هریس [5]

همچنین رجوع شود به: جرم‌های کامپیوتری؛ شکاف دیجیتالی

 برای مطالعه بیشتر

Gibson, William. 2004. Neuromancer. 20th anniv. ed. NewYork: Ace. Heylighen, Francis. 1993. “Cyberspace.” In Principia Cybernetica Web, edited by F. Heylighen, C. Joslyn, and V. Turchin. Brussels: Principia Cybernetica. Retrieved February 4, 2008 (http://pespmc1.vub.ac.be/CYBSPACE.html)

Sterling, Bruce. 2002. The Hacker Crackdown: Law and Disorder on the Electronic Frontier. New York: Bantam. Suler, John. The Psychology of Cyberspace. Retrieved February 4, 2008 (http://www.rider.edu/~suler/psycyber/psycyber.html)

[1] Cyberspace

[2] Kubernao

 [3] Moonlight Maze

[4] Titan Rain

[5] Robert Harris