پلسی علیه فرگوسن
یکی از رخدادهای جالب توجه در تاریخ ایالات متحده، درخصوص منزلت امریکاییهای افریقاییتبار، رأی سال 1896 دیوان عالی در پرونده پلسی علیه فرگوسن[1] بود. این پرونده وضع کهتری افریقایی-امریکایی در جامعه را مشروعیت داد و جداسازی را بهعنوان قانونی بنیادین جا انداخت و آنچه را به «شهروندی درجه دوم» مشهور است، موافق قانون اساسی اعلام کرد.
حتی در دوران استعمار، منزلت افریقاییها در «امریکای سپید» مشکلآفرین بود. تغییر از بردهداری قراردادی غیرنژادپرستانه در اوایل سدۀ 1600، به بردهداری نژادپرستانه در اواسط این سده، تغییری مهم در منزلت افریقاییها بود و آنها را از انسان به مال منقول تبدیل کرد. «مال منقول» به دارایی و یا سرمایههای ارزشمندی اطلاق می گردد که بتوان آنرا از محلی به محل منتقل کرد. مراد از «سرمایهها» مالکیت گاو، اسب و یا دیگر حیوانات مزرعه بود، حتی مبارزه در «جنگ انقلابی»[2] کافی نبود تا سیاهان بتوانند حق شهروندی بهدست آورد، چراکه نخستین قانون شهروندی، یعنی «قانون مهاجرت و اعطای تابعیت سال 1790»[3]، شهروندی را به سپیدپوستان محدود کرده بود. پس از 200 سال، سیاهپوستان که در جنوب جزء اموال منقول بودند و در جاهای دیگر نیز شهروند بهحساب نمیآمدند، از پیروزی ایالتهای شمالی در جنگ داخلی و غیرقانونیشدن بردهداری از رهگذر تصویب متمم سیزدهم سود بردند. متمم چهاردهم دادرسی عادلانه و «حمایت برابر قانونی» را برای افریقایی-امریکاییها به ارمغان آورد و متمم پانزدهم بندگی سابق را که مبنایی بود برای انکار حق رأی مردان سیاهپوست ملغا کرد. این متممها که به «متممهای جنگ داخلی» معروف هستند، سیاهپوستان را از کلیۀ حقوق شهروندی بهرهمند کرد که البته تا پایان دورۀ کوتاه بازسازی (1865-1876)، بیشتر دوام نیاوردند.
بااینحال، آغاز پایان دوران بازسازی توافق هیز-تیلدن[4] بود. در نتیجۀ بحران انتخاباتی در انتخابات سال 1876، ساموئل تیلدن[5]، دموکراتی از ایالت نیویورک، در ازای خروج نیروها از جنوب آرای انتخاباتی خود را به نامزد جمهوریخواه رادرفورد بی. هیز[6] تسلیم کرد. این توافق، سبب توقف حمایت از دولتهای بازسازی و هواداران سیاهپوستشان شد.
آنچه در پی این توافق آمد، «جبران» و یا بازگرداندن برتری نژاد سفید بود که دستاوردهای سیاهان، ازجمله حق رأی و حق انتخابشدن در پستهای سیاسی را بیاثر کرد. ایالتهای جنوبی، وضع قوانین جداسازی -مانند قانون سال 1890، ایالت لوئیزیانا که واگنهای قطار را بر اساس نژاد جدا ساخت- را آغاز کردند. در این فضا، حکم پلسی برای جداسازی بیشتر چارچوبی قانونی فراهم کرد.
پروندۀ پلسی علیه فرگوسن، راجع به هومر پلسی، دورگهای از نیواورلئان بود که یکهشتم سیاه و هفتهشتم سپید بود، اما در قانون لوئیزیانا در دستۀ افریقایی-امریکاییها جای میگرفت. او در سال 1892، بهسبب امتناع از ترک واگن مسافری مختص سپیدپوستان در راهآهن لوئیزیانای شرقی بازداشت شد. پلسی که از ورود به واگن درجهیک منع شده بود، با استناد به متممهای سیزدهم و چهاردهم قانون جداسازی نژادی لوئیزیانا را به چالش کشید. پس از آنکه دیوان عالی لوئیزیانا رأی دادگاه بدوی را که به نفع خطمشی جداسازی در راهآهن صادر شده بود، تأیید کرد، پلسی پرونده اش را به دیوان عالی ایالات متحده برد.
پیش از این، دیوان عالی کشور در سال 1873، در پروندههای کشتارگاه[7] و در سال 1876، در پروندۀ ایالات متحده علیه کروکشنک[8]، حکم داد که رسیدگی به کشتار گستردۀ سیاهپوستانی که مطابق قانون اساسی درصدد بهکارزدن حقوق سیاسیشان هستند، بهدست دارودستههای سپیدپوست «در حیطۀ مسئولیتهای ایالتهاست»، نه دولت فدرال. حتی پیش از این، دو پرونده، در پروندۀ درد اسکات[9] به سال 1857، درنظر اکثریت که بهدست قاضی ارشد دیوان عالی راجر بی. تانی[10] که خود یک بردهدار بود، تصریح شد که «سیاهپوستان هیچگونه حقوقی ندارند که سپیدپوستان ملزم به محترمشمردن آن باشند». این احکام پساجنگ که کموبیش شبیه حکم تانی بودند، بیدادگری کو کلاکس کلان را دامن زدند. همزمان با احیاء برتری نژاد سپید، خشونت تصادفی، منتها همیشهحاضر که سیاهپوستان قربانیان آن بودند، مهر تأییدی بود بر محرومیت سیاهپوستان از حقوق شهروندی. آزارندگان آنها، بهندرت بهدست عدالت سپرده میشدند.
دادگاه سال 1896، در پروندۀ پلسی، بهجای دفاع از این اصل اساسی متمم 14 که سیاهپوستان «از حمایت برابر قوانین» برخوردارند، برآن بود که چیزها میتوانند «جدا، اما برابر» باشد. قاضی هنری بیلینگز براون[11]، در رأی اکثریت نوشت که مراد متمم 14 «لغو تمایزات مبتنی بر رنگ پوست» و یا ایجاد «نوعی اختلاط نژادی به شکلی که هیچیک از دو نژاد را خوش نمیآید»، نیست. وی افزود که جدایی نژادها که حقی ایالتی است، «الزاماً دلالت بر کهتری هیچیک از دو نژاد نسبت به دیگری ندارد».
استدلال قاضی براون با احکام دیگر، این دیوان در تفسیر این قانون منطبق بود. دیوان عالی در دعاوی که خواستۀ آنها اجرای قوانین مربوط به حقوق شهروندی در اماکن عمومی، مسکن و غیره بودند، استدلال کرد که چون سیاهپوستان دیگر برده نیستند، تمایزهای مبتنی بر «نژاد، رنگ پوست یا طبقه» به معنی نپذیرفتن آنها بهسبب سابقۀ بندگیشان نیست. پس از آنکه دیوان عالی اقدام شرکت راهآهن به جلوگیری از ورود سیاهپوستان به واگنهای «درجهیک» را تأیید کرد، منزلت افریقایی-امریکاییها بهعنوان «شهروند درجهدوم»، موافق قانون اساسی تلقی شد و تثبیت شد. رأی پلسی، نظام «جیم کرو» را تداوم بخشید و تهماندههای قوانین سیاهان، ازجمله بندگی مسبوق به بدهی و فرودستی نژادی را حفظ کرد. از برتری نژاد سفید، همچون قانون کشور حمایت شد.
در پروندۀ براون علیه شورای آموزشی که در سال 1954 رأی پلسی را باطل کرد، چنین حکم شد که «جدایی ذاتاً نابرابر است» و بنابراین، جداسازی مغایر قانون اساسی است. در این بافت جدید، یگانه رأی مخالفت قاضی جان ماشال هارلن[12] در رأی پلسی، در سال 1896، در رأی براون راهنمای عمل گشت. در نتیجۀ حکم سال 1954 و فعالیتهای جنبش حقوق مدنی، حقوق بنیادین شهروندی سیاهان (مثل حضور در اماکن عمومی، حق مسکن، حق اشتغال و حق رأی)، نخسینبار به وضع دوران بازسازی بازگردانده شد.
و نیز ببینید: حقوق شهروندی؛ جیم جرو؛ عدالت؛ فرصتهای زندگی؛ جداسازی؛ جداسازی رسمی؛ بردهداری
بیشتر بخوانید
Blaustein, Albert P. and Robert L. Zangrando, eds. 1991. Civil Rights and African Americans: A Documentary History. Evanston, IL: Northwestern University Press
Franklin, John Hope . 2006. From Slavery to Freedom: A History of African America. New York: Knopf
Irons, Peter. 2006. A People’s History of the Supreme Court: The Men and Women Whose Cases and Decisions Have Shaped Our Constitution. Rev ed. New York: Penguin
Katz, William Loren, ed. 1968. The Suppressed Book about Slavery! New York: Arno Press and New York Times
Mandle, Jay R. 1978. The Roots of Black Poverty: Th Southern Plantation Economy after the Civil War. Durham, NC: Duke University Press
Thomas, Brook, ed. 1997. Plessy v. Ferguson: A Brief History with Documents. New York: Bedford/St. Martin’s
[1] Plessy v. Ferguson
[2] Revolutionary War: مراد همان جنگ استقلال امریکاست.
[3] Immigration and Naturalization law of 1790
[4] Hayes-Tilden
[5] Samuel Tilden
[6] Rutherford B. Hayes
[7] Slaughter House
[8] Cruikshank
[9] Dred Scott
[10] Roger B. Taney
[11] Henry Billings Brown
[12] John Marshall Harlan