وجهه [1]خیری ناملموس (نظیر عزت یا شرافت) است که به موقعیت‌های اجتماعی با جایگاه بالا داده می‌شود و کسانی که آن موقعیت‌ها را اشغال می‌کنند، از آن بهره می‌برند. همین‌طور، وجهه می‌تواند به ابعادی دیگر از قشربندی اجتماعی نیز گره خورده باشد.

  وجهة شغلی، بُعدی محوری از جایگاه اجتماعی-اقتصادی است. عمدة تحقیقات در مورد وجهة شغلی، از پیمایش‌های افکار عمومی -نظیر پیمایش اجتماعی عمومی مرکز تحقیقات عقیده ملی[2]- برای سنجش ارزیابی‌های پاسخگویان از مشاغل و ساختن مقیاس‌های وجهه در میان رسته‌های شغلی استفاده می‌کنند. موضوعات روش‌شناختی مربوطه، شامل ابعادی بودن[3]، روایی[4]، ثبات زمانی و اعتبار میان‌فرهنگی، امتیازدهی‌های وجهة شغلی می‌شود. همچنین تحقیقات خاطرنشان می‌کنند که وجهه ممکن است به‌طور متفاوتی به افرادی که در شغل‌های متناسب برای هر دو جنس[5] و افرادی که در شغل‌هایی هستند که برای یک جنس مناسب دانسته می‌شوند[6]، داده شود.

وجهه، همچون مفاهیم مرتبط قدرت و جایگاه[7]، در اصل مقایسه‌ای است. وجهه تنها به هزینه دیگران به دریافت‌کنندگان سود می‌رساند. در سطح کلان، این کیفیت رقابتی وجهه در امتیاز رده‌های اجتماعی، به‌طور ضمنی وجود دارد. در سطح خرد، محققان پویایی‌های گروه وجهه را به‌صورت یکی از شیوه‌های اصلی تمایزیابی در گروه‌ها درنظر می‌گیرند. وجهه ممکن است با نقش‌هایی با جایگاه بالا در سلسله‌مراتبی محلی، نظیر کاپیتان یک نیم ورزشی و یا عضو مسن‌تر یک خاندان، توأم باشد. وجهه همچنین ممکن است از عدم‌تقارن‌هایی در مبادله‌های روزمرة اجتماعی، نظیر مبادلة احترام با نصیحت، ناشی شود.

  تحقیقات در شبکه‌های اجتماعی، تعاریف عملیاتی از وجهه برای افراد یا گروه‌ها را از طریق به‌کارگیری روش‌های تحلیل مرکزیت[8] برای الگوهای روابط اجتماعی ارائه می‌دهند. چنین روش‌هایی ممکن است اشخاص یا نقش‌های با وجهة بالا را در درون یک گروه شناسایی‌کرده و یا سلسله‌مراتب شأن در میان سازمان‌ها که در ساختارهای تاریخی مبادله متبلور شده‌اند را آشکار کنند. برای مثال، محققان مختلفی رده‌بندی‌های وجهة گروه‌های تحصیلات تکمیلی را از طریق تحلیل الگوهای استخدام در میان گروه‌ها نمونه قرار داده‌اند.

  نظریه‌پردازان کنش جمعی، فرض می‌کنند که وجهه می‌تواند به‌صورت مشوقی برای اعضا، جهت مشارکت در خیرهای/مصلحت جمعی عمل کند. برای مثال، یک گروه ممکن است به اعضایی که مشارکت مهمی در رفاه گروه دارند، وجهه بدهند و درواقع به چنین تلاش‌هایی با هزینه‌ای اندک برای گروه پاداش بدهند. از طرف دیگر، از آنجا که وجهه در اصل مقایسه‌ای است، چنین پاداش‌هایی ممکن است هزینه‌هایی را به کسانی که این پاداش‌ها را دریافت نمی‌کنند، تحمیل کند. این امر ممکن است به تأثیرات جانبی ناخواسته‌ای منتهی شود، نظیر زمانی که رقابت همکاری را تخریب‌کرده و هنجارهایی غیررسمی پدیدار می‌شوند که افرادی که بیشترین وجهه را دریافت کرده‌اند را مجازات می‌کنند.

 جیمز ای کیتس[9] و بلن جی روبینس[10]

همچنین رجوع شود به: جایگاه اجتماعی-اقتصادی؛ قشربندی، اجتماعی

برای مطالعه بیشتر

Bourdieu, Pierre. 2007. Distinction: A Social Critique of the Judgment of Taste. Translated by R. Nice. Cambridge, MA: Harvard University Press

Burris, Val. 2004. “The Academic Caste System: Prestige Hierarchies in PhD Exchange Networks.” American Sociological Review 69:239–64

Wasserman, Stanley and Katherine Faust. 1994. Social Network Analysis: Methods and Applications. New York: Cambridge University Press

Wegener, Bernd. 1992. “Concepts and Measurement of Prestige.” Annual Review of Sociology 18:253–80

 [1] prestige

[2] General Social Survey of the National Opinion Research Center

[3] dimensionality

[4] reliability

[5] sex-typical

[6] sex-atypical

 [7] status

 [8] centrality analysis

[9] James A. Kitts

[10] Blaine G. Robbins