محیط خصمانه[1] مفهومی است برای توصیف محیط کاری که تحمل­ناپذیر شده است چون بر مبنای نژاد، قومیت، جنس، مذهب یا توانایی کارمند با وی رفتار می­شود. این ایده که برخی کارمندان گرفتار تبعیض از نوع «محیط خصمانه»­اند در بافت کوشش برای برابری در محیط کار پرورش یافت. این کوشش­ ها به قوانینی انجامید که کارمندان را از تبعیض محافظت می­کرد. فصل هفتم «قانون حقوق شهروندی» سال 1964 برای تضمین فرصت­های شغلی برابر تبعیض مصونیت­هایی را در برابر تبعیض پیش­بینی کرد. قانون حقوق شهروندی راه را برای تأسیس «کمیسیون فرصت­های شغلی برابر[2]» که هدفش صیانت از شهروندان در برابر تبعیض نژادی و تبعیض جنسی از رهگذر پیشگیری و رسیدگی به شکایات بود هموار کرد.

بنابراین، محیط خصمانه به دلیل پیوندش با ورزه ­های طردکننده­ای که در عملکرد طبیعی و عادی کارمندان شاکی از بدرفتاری مداخله می­کند یکی از وجوه تبعیض شغلی دانسته شده است. محیط خصمانه ممکن است نوعی از فرهنگ بدرفتاری در محیط را نیز توصیف کند. وجود محیطی خصمانه اغلب با جداسازی شغلی و کوشش های کارمندان مرفه­تر برای جلوگیری از همسایگی با زنان و اقلیت­های نژادی در محیط کار همبستگی دارد.

دانشوران حوزۀ جداسازی شغلی نژادی و جنسیتی موانع یکپارچگی در محیط کار را معلوم ساخته­اند. یکی از موانع آزاری است که برخی از کارمندان به دیگران برای حذف و طرد آنان می­رساند. آزار ممکن است کاملاً آگاهانه و عامدانه نباشد به طوری که ممکن است رفتاری که نزد برخی از اعضای گروه آزارنده و برخورنده است از نظر خود آزاررسان آزارنده نباشد، مثلاً نمایش عمومی «تقویم­های زنان برهنه» در محیط­های کاری مختلط.

محیط خصمانه غالبا با اتهام آزار جنسی ارتباط دارد. رفتارهای مرتبط با آزار جنسی ممکن است کلامی یا غیرکلامی، جسمانی یا غیرجسمانی باشند، امّا پیامد یکسانی دارند: سلب آسایش کارمند شاکی. با این حال محیط­ خصمانه برای زنان لزوماً با آزار جنسی همراه نیست. همانگونه که در مورد اقلیت­های نژادی صادق است، طیف گسترده­ای از رفتارهای کلامی و غیرکلامی می­تواند در محیط کار ایجاد آزار کند. جنبۀ مهم محیط خصمانه این است که برخی از کارکنان آن را مجموعه­ای از ورزه­ها بینگارند که اعضای گروه­های مصون از تبعیض را از فرصت­های برابر در محیط کار محروم می­سازد. از این‌رو شکل­گیری «محیطی خصمانه» با دیگر اشکال جداسازی و طرد که در ایجاد الگوهای فراگیر قشربندی سهیم­اند پیوند خورده است.

یکی از دشواری­های مقابله با محیط­های شغلی خصمانه آفرینش فرهنگی جدید در محیط کار است که در آن کارفرما مسئولیت فراهم‌کردن خط­مشی­های آزارستیزی را برعهده بگیرد، کارکنان خود را با اشکال آزار آشنا کنند، و قربانیان آزار هنگام استفاده از فرایند شکایت احساس آسودگی کنند. وقتی اتهامی مطرح می‏شود، چه بسا در اجرای قانون مشکلاتی رخ دهد. این مشکلات  هم معلول مشکل تفسیر قانون است و هم معلول افت­وخیزهای بار اثبات دعوا که بی­ثباتی تعهد جامعه نسبت به عدالت نژادی و جنسیتی را بازمی­تاباند است. همچنین حل­ وفصل پرونده‌های آزاررسانی ممکن است به این دلیل نیز دشوار باشد که قضاوت­ها درباره تفسیر معقول این تعاملات اجتماعی دچار دگرگونی­ می­شود.

و نیز ببینید: تبعیض؛ نابرابری؛ نژادپرستی؛ جداسازی شغلی؛ تبعیض جنسی؛ آزار جنسی

بیشتر بخوانید

Andersen, Margaret. 2008. Thinking about Women: Sociological Perspectives on Sex and Gender. 8th ed. New York: Allyn & Bacon

Greene, Jeanie Ahearn. 2006. Blue-Collar Women at Work with Men: Negotiating the Hostile Environment. Portsmouth, NY: Praeger

  U.S. Equal

     [1]. hostile environment

 [2]. Equal Employment Opportunity Commission