نشست «پژواک یک نامه؛ بررسی نامه رهبر انقلاب اسلامی به دانشجویان حامی فلسطین در ایالات متحده» یکشنبه 13 خرداد 1403، با حضور روح‌الامین سعیدی، استاد روابط بین‌الملل دانشگاه امام صادق(ع)، محمد لسانی، کارشناس رسانه، محمدمهدی عباسی، کارشناس مسائل آمریکا و دبیری مجتبی صمدی، رئیس پژوهشکده ارتباطات، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات در این نشست که با هدف بررسی ابعاد فرهنگی و رسانه‌ای نامه رهبر معظم انقلاب اسلامی به دانشجویان حامی فلسطین در ایالات متحده صورت گرفت، محمدمهدی عباسی با اشاره به کم‌نظیر بودن اعتراضات جامعه آمریکا به یک مسئله خارجی، بیان داشت: نظرسنجی‌های مؤسسات افکارسنجی مختلف در آمریکا نشان داده است فضای هم‌دردی جوانان آمریکا از بعد حادثه 7 اکتبر به سمت مردم غزه گرایش یافته است و این یک تحول ویژه‌ای بوده است که مطالبه آتش‌بس در قبال جنگ غزه را به یک خواست جدی جامعه آمریکا تبدیل کرده است.

این پژوهشگر مسائل آمریکا عنوان داشت: مخاطب اصلی نامه همه جوانان و نسل جدید به‌طور عام و طیف‌های مختلف دانشجویی به‌طور خاص بوده است. رویکرد سلبی در این نامه به دانشجویان معترض حامی فلسطین  برجسته شده است؛ یعنی اعتراضات به رژیم صهیونیستی و همکاری ایالات متحده با آن و کارکرد اصلی نامه، تبدیل این رویکرد سلبی به یک الگوی واحد و ایجاد یک جبهه جهانی واحد بوده است.

محمدمهدی عباسی عنوان داشت: تصویر ایران در جامعه آمریکا به‌دلیل روایت‌های مخدوش شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های جریان اصلی تحت تأثیر قرار گرفته بود اما عملیات وعده صادق این تصویر را بهبود بخشید. وی اصلاح تصویر ایران در جامعه آمریکا را راهبرد بلندمدت پیشنهادی معرفی کرد و راهبرد کوتاه‌مدت را نیز ایجاد نظام توزیع عنوان داشت. از این منظر طیف‌های مختلف معترض در آمریکا قرابت‌های خاصی با نامه رهبری دارند و بخش خاصی از آن نامه می‌تواند برای آن‌ها جذاب باشد و با آن ارتباط برقرار کنند. بنابراین باید طیف‌های مختلف را دسته‌بندی کرد و قرابت‌های آن‌ها را مشخص نمود.

در ادامه نشست روح‌الامین سعیدی ابراز داشت: جنبش‌های دانشجویی به‌عنوان یکی از مصادیق جنبش‌های اجتماعی هستند که رهبری خطاب به آن‌ها گفتند: شما در سمت درست تاریخ ایستاده‌اید که در حال ورق خوردن است. اگر بخواهیم از ادبیات روابط بین‌الملل بهره ببریم باید به بحران نظم بین‌الملل اشاره کنیم که از سال 1945 و یا قرن 17، یعنی بعد از عهدنامه وستفالی بر جهان حاکم شده است. منطق دولت‌محور یا نظم غرب‌محور نظام بین‌الملل دچار تحول شده و ما با وضعیت گذار از جامعه بین‌المللی به سمت جامعه جهانی مواجه شده‌ایم.

وی افزود: در فضای پساوستفالیایی، انسان خود را نه فقط به‌عنوان شهروند یک دولت بلکه به‌عنوان شهروند یک جامعه‌ جهانی تلقی می‌کند و منافع ملی، امنیت ملی و حاکمیت ملی جای خودش را به منافع بشری، امنیت بشری و حاکمیت فراملی می‌دهد.

این استاد دانشگاه امام صادق(ع) بیان داشت: لیبرالیسم یک ایدئولوژی فردگراست اما شعار جهانی‌شدن سر می‌دهد و این دوگانگی و دورویی برای وجدان‌های بیدار غربی با مشاهده‌ مشت آهنین در برابر اعترضات به جنایات صورت گرفته در فلسطین، آن هم در صحن دانشگاه‌ها که محل دستاوردهای عصر مدرنیته است، مسئله شده است. وی افزود: ویژگی جریان دانشجویی غربی در دوران پست مدرن، عدم تعلق و بی‌تعصبی است و بنابراین می‌تواند پذیرای منطق‌های دیگر شود. سعیدی ابراز داشت: به نظر می‌رسد نامه رهبر انقلاب با منطق درست و هوشمندانه‌ای، قرائت‌های بدیل از گفتمان مسلط را در اختیار جنبش‌های دانشجویی غربی قرار می‌دهد. این نامه نه از موضعی تحکم‌آمیز، بلکه از موضعی آرام و برابر، مخاطب را دعوت به تفکر و تجسس می‌کند و از قرائت گفتمان مسلط شالوده‌شکنی و مشروعیت‌زدایی می‌کند.

این استاد دانشگاه بیان کرد: از زوایه راهبردی و سیاستی باید به دو نکته دقت کرد. از این منظر ابتدا باید مخاطب‌شناسی صورت بگیرد و با شناخت مخاطب، طبق سلیقه آن، تولید محتوا انجام شود. همچنین این اقدامات و فعالیت‌ها در جهت برقراری ارتباط و تقویت چهره‌ مقاومت در عرصه بین‌الملل باید توسط طیف‌های دانشجویی انجام شود که از جنس خود مخاطب غربی هستند و نباید به سمت کارهای دولتی و سازمانی برویم.

محمد لسانی کارشناس رسانه نیز درمورد انعکاس نامه و اثرگذاری آن در فضای بین‌المللی گفت: از زوایه اول، انتخاب قالب یا انتخاب رسانه یک اصل است که نامه رهبری به‌خاطر ویژگی‌هایش مانند بار احساسی نامه در دوره‌ای که علائق مردم، زمینه تفسیرِ وقایع می‌شود به‌دنبال ایجاد هم‌حسی بوده است. در زاویه دیگر باید بازه زمانی که نامه منتشر شده است را مورد توجه قرار دهیم. این نامه در زمانی منتشر شد که جهان درگیر حوادثی بود که یک ضلع مثلث، حوادث روز فلسطین و شرایط جاری آن و ضلع دوم، شرایط جاری دانشگاه‌های غربی و آمریکایی و ضلع سوم بازتاب رسانه‌ای آن بوده است. این مثلث کمک کرد به اینکه نامه رهبری به‌خوبی دیده شود و به اشتراک و یا به نقد و نظر گذاشته شود.

وی افزود: زبان گویای جمهوری اسلامی و زبان مقاومت در عرصه رسانه‌های بزرگ مسدود شده است. به نظر می‌رسد رهبری با فهم اینکه دوران انسان-رسانه‌هاست و در زمانه‌ای که ایشان می‌توانست در جایگاه سیاستگذاری و پشت پرده‌ کنش کنند خودشان به بزرگترین انسان-رسانه انقلاب تبدیل شده‌اند.

این پژوهشگر رسانه در ادامه عنوان داشت که بحث مربوط به جنگ معانی در فضای رسانه به الفاظ تبدیل می‌شود. رهبری فرمودند که اینها مقاومت را تروریست معرفی می‌کنند و مفاهیم را مصادره می‌کنند تا از قباحت یا زشتی رفتار و سیاست جاری‌شان بکاهند.

لسانی با اشاره به مخاطب‌شناسی نامه بیان داشت که رهبری جوانان را مخاطب قرار می‌دهد و چهار دلیل برای آن ذکر می‌کند. زنده‌بودن حس حقیقت‌جویی در قلب جوانان، دلیل اولی است که رهبری به آن اشاره می‌کند. دومین دلیل آینده‌ساز بودن و سومین دلیل یافتن راه‌های نو برای ساخت آینده و چهارمین دلیل وجدان بیدار این نسل در برابر جنایات علیه مردم مظلوم غزه است. آن‌ها با اینکه می‌دانند هزینه‌هایی زیادی از جمله تعلیق و اخراج و زندان در انتظارشان است؛ اما در خیابان‌ها مانده‌اند.

وی افزود: ما در دل غرب و آمریکا صرفاً یک کنش نمادین نمی‌بینیم؛ آنچه عیان است حضور در میدان و فعالیت اعتراضی حوزه میدانی است و فضای مجازی برای معترضان کافی نیست. این نشان از  عمق بالای این جریان و قابلیت تدوام و هویت‌سازی آن است.

 این کارشناس رسانه در مورد راهکارهای تقویت اثرگذاری و برقراری ارتباط با جنبش‌های معترض دانشجویی در غرب گفت: ما در عصر تصویر و رسانه‌ایم و عینی‌سازی یعنی حرکت میدانی و ما باید برنامه‌هایی داشته باشیم که بتواند بروز و ظهور میدانی داشته باشد. همچنین ما باید به تلفیق هنر در روایت‌سازی‌ها و روایت هنرمندانه  توجه داشته باشیم. وی افزود: ما به  برجسته‌سازی اسطوره و الگوها نیاز داریم مثل افرادی همچون راشل کوری که در دفاع از آرمان مقاومت شهید شد. نمایش مخاطب نامه هم باید برجسته شود. ما باید مخاطب نامه را بشناسیم و صدای او را بشنویم.