دومین نشست از سلسله­ نشست‌­های سیاست هنر با عنوان «نظام گواهینامه­‌های خوشنویسی در ایران و عثمانی» ۲۵ مرداد ۱۴۰۲ به میزبانی پژوهشکده هنر پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات برگزار شد.

هادی بابایی، رئیس پژوهشکده هنر پژوهشگاه و دبیر این نشست، در ابتدای برنامه ضمن معرفی کارنامه علمی و هنری حمیدرضا قلیچ­خانی و آثار مکتوب مرجعی که ایشان در زمینه هنر خوشنویسی خلق کرده‌­اند، موضوع گواهینامه‌­های هنری یا اجازه‌­نامه‌­ها را موضوع تاریخ هنری مهم و قابل تعمیم به فعالیت­‌های امروز وزارتخانه­‌های فرهنگ و ارشاد اسلامی و میراث فرهنگی دانست.

در این نشست، حمیدرضا قلیچ‌­خانی ضمن شرح واژه «گواهینامه» و ابعاد مختلف آن در تاریخ هنر ایران، اجازه‌­نامه استاد به شاگرد برای ثبت نام خود در پایین اثر هنری را اقدامی برای تأیید درجه استادی شاگردان عنوان کرد. وی به واسطه مثال­‌های تاریخی، مشکلات شفاهی بودن این اجازه‌­نامه­‌ها را یادآور شد.

در ادامه این سخنرانی، قلیچ­‌خانی سابقه مکتوب‌کردن گواهی­نامه‌­های خوشنویسی در سرزمین عثمانی را مورد اشاره قرار داد. مکتوباتی که با یک نظام مشخص به انجام می‌رسید و درجه استادی یک هنرمند را به واسطه متن­‌های تخصصی چند تن از استادان و امضای آنها در پای نمونه کار هنرمندان اعلام می­‌کرد.

خوانش نمونه متن­‌های این گواهی­نامه‌­ها و ذکر نقاط قوت و ضعف آنها و همچنین بازخوانی چند نمونه متن ادبی فارسی که در آنها جایگاه استاد و شاگردی مورد اشاره قرار گرفته بود، بخش دیگری از سخنان قلیچ‌خانی بود.

در این بازخوانی­‌های تاریخی، مسئله گواهینامه­‌های هنری در عرصه خوشنویسی تا دوره معاصر نیز مورد بحث قرار گرفت؛ گشایش «کلاس­‌های آزاد خوشنویسی» که بعدها در سال 1358 به «انجمن خوشنویسان» تغییر نام داد و چگونگی اعطای گواهینامه توسط این مرکز، دیگر مباحث مطرح در این نشست بود.

در انتهای نشست، حمیدرضا قلیچ­‌خانی ضمن آسیب­‌شناسی چگونگی اعطای گواهینامه و درجه­‌بندی هنری در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، پیشنهادهایی را ارائه کرد؛ بازخوانی نظام اعطای گواهینامه هنری در دوره‌­های تاریخی قدیم با هدف تعمیم یافته­‌های آن به دنیای امروز یکی از این پیشنهاد بود؛ با این پیشنهاد، نظام اعطای درجات هنری توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزارت میراث فرهنگی، به واسطه خوانش چگونگی اعطای گواهینامه‌­های تاریخ هنری، بهبود ملموسی خواهد یافت.