با توجه به برگزاری نشست تخصصی «آینده  صنعت نشر کتاب در ایران» که با حضور ناشران و صاحب‌نظران حوزه نشر روز چهارشنبه ۶ شهریور ۱۳۹۸ از ساعت ۱۵ تا ۱۷ در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات برگزار می­‌شود، هامون شریفی، دبیر این نشست و عضو گروه فرهنگ مکتوب پژوهشکده فرهنگ پژوهشگاه، یادداشتی را درخصوص نشست یادشده، ارائه کرده‌اند که از نظر می‌گذرد:

آینده پژوهی در صنعت نشر 

برای رسیدن به آینده‌ای مطلوب برنامه ریزی صحیح و اصولی الزام اصلی کار است. اما همواره آینده دارای عدم قطعیت است. نمی‌توان تصویر دقیقی از آینده داشت . به همین دلیل متخصصان علوم مدیریت، مبحث آینده‌پژوهی را مطرح کرده اند. با استفاده از آینده پژوهی می‌توان آینده مطلوب را تصویر کرد و گامهای اکنون را برای رسیدن به آن آینده برداشت.

از دیدگاه سازمانی، هدف محوری آینده‌پژوهی، طراحی چشم‌اندازها، استراتژی‌ها و برنامه‌هایی برای اقدام اثربخش است. آینده‌پژوهی در واقع عصای دست رهبران و مدیران کارآمد است، برای تصمیم‌گیری‌های بهتر و خلق استراتژی‌های اثربخش‌تر که سازمان‌ها را به‌سوی متفاوت‌شدن از رقیبان سوق می‌دهد .آینده‌نگاری در امر شناسایی مقصد و هدف تلاش می‌کند و گزینه‌های محتمل و احتمال وقوع و مطلوبیت آن‌ها را معرفی می‌نماید.

یکی از تکنیک‌های آینده پژوهی، سناریونویسی است. سناریونویسی تصویر موقعیت آینده را نشان می دهند و رویدادهای آن موقعیت را بررسی می‌کند. معمولا در سناریونویسی، چهار آینده محتمل بررسی می‌شود و در راهبردهای مناسب آن طراحی می شود.

در ادبیات آینده‌پژوهی چهار محرک برای مطالعات آینده‌پژوهی آورده شده است:۱. افزايش رقابت؛ ۲. افزايش محدوديت­ها بر هزينه  بخش عمومي؛ ۳. افزايش پيچيدگي؛ ۴. افزايش اهميت توانش علم و تكنولوژي. در حال حاضر صنعت نشر کتاب در ایران هر چهار ویژگی را داراست.

افراد متخصص این نشست 

در این نشست صاحبنظران ضمن ارائه نظر در رابطه با مولفه‌های اصلی آینده صنعت نشر کتاب در ایران و جهان، سناریوهای آینده صنعت نشر کتاب ایران را که حاصل یک پژوهش علمی و دانشگاهی است، بررسی می‌کنند. یکی از ویژگی‌های اعتبار یک نشست تخصصی حضور متخصصان از گروه­های مختلف حوزه مورد بررسی است. به همین دلیل متخصصان از حوزه‌های مختلف کتاب از جمله کتاب عمومی، دانشگاهی، آموزشی، بین‌المللی دعوت شده‌اند و همینطور استادان دانشگاه در رشته مدیریت و اقتصاد و کتابداری نیز در نشست حضور دارند.

هامون شریفی، دبیر نشست آینده صنعت نشر کتاب در ایران

درباره پژوهش آینده پژوهی

عنوان پژوهش صورت گرفته آینده‌پژوهی در صنعت نشر کتاب در ایران با روش سناریونویسی است که توسط هامون شریفی، دکتر زهرا برومند و دکتر علیرضا امیرکبیری در حال انجام است. این پژوهش که رویکرد کیفی- کمی دارد ابتدا با ۱۶ نفر از خبرگان صنعت نشر مصاحبه به عمل آمده که بعد از پیاده سازی و تحلیل، مولفه‌های اساسی صنعت نشر از نظر خبرگان شناسایی شده است. پس از آن با طراحی پرسشنامه و توزیع و جمع‌آوری بین ۲۶۰ ناشر فعال کشور مولفه‌های اصلی صنعت نشر طبقه بندی شده‌اند.

دو مولفه تحریم‌های اقتصادی و دخالت سیاسی در محیط نشر به عنوان مولفه‌های کلیدی که دارای بالاترین عدم قطعیت‌اند، به عنوان مولفه‌های اصلی که سازنده چهار سناریوی آینده صنعت نشر کشور هستند انتخاب شده است. در این نشست این سناریوها بررسی و صاحبنظران درباره امکان‌پذیری، سودمندی و چگونگی تدوین استراتژی هر سناریو بحث و تبادل نظر می‌کنند.