نشست علمی «راهکارهای رونق تولید فرش دستباف  ایرانی در دوران تحریم» یکشنبه ۲۹ اردیبهشت ۹۸، با حضور دکتر الهه ایمانی، عضو هیأت علمی دانشگاه هنر شیراز و عضو انجمن ملی فرش ایران در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات برگزار شد.

دکتر ایمانی در ابتدای سخنان خود به دلایل اهمیت فرش دستباف ایرانی اشاره کرد و گفت: فرش دستباف ایرانی از ابتدای مراحل خود یعنی همان دامداری تا مراحل ریسندگی، رنگرزی، رفوگری و ...، ۳۰ فرصت شغلی را در جامعه ایجاد می‌کند که افرادی به تعداد یک و نیم تا شش میلیون را شامل می‌شود. ضمن اینکه این ایجاد اشتغال با یک دهم میزان متوسط هزینه ایجاد اشتغال در صنعت صورت می‌گیرد که همین مسأله، افزایش درآمد ملی را رقم می‌زند.

ایمانی در ادامه پس از اشاره به سابقه و تعداد دفعات تحریم فرش دستباف ایرانی، در رابطه با تهدیدهای احتمالی و نزدیک تحریم اذعان داشت: ما در زمان تحریم بخش قابل توجهی از بازار فروش خود را از دست می‌دهیم و درمقابل، کشورهای رقیب ایران به‌خصوص هند می‌توانند برای تولید و صادرات فرش‌های خود به بازار هدف، جایگزین ایران شوند. هم‌چنین در شرایط بحرانی تحریم، فرش ایرانی از مجلات طراحی داخلی حذف و درنتیجه فرش کشورهای دیگر جایگزین آن می‌شود که ازجمله مهم‌ترین عواقب آن، «تغییر سلیقه خریداران» خواهد بود.

این عضو هیئت علمی دانشگاه در اشاره به بازارهای داخلی و خارجی فرش دستباف ایرانی و ویژگی‌های هرکدام، خاطرنشان کرد: مصرف فرش دستباف در بین ایرانی‌ها کاهش یافته که ازجمله دلایل آن، تغییر فرهنگ در استفاده از فرش به‌عنوان کفپوش، جایگزینی فرش ماشینی، تبلیغات فرش ماشینی و عدم تبلیغ فرش دستباف و وجود فرش‌های ماشینی با طرح‌هایی جدیدتر و متناسب با طراحی معماری مدرن می‌باشد. تحریم‌های سیاسی، برنامه‌ریزی سایر کشورها جهت افزایش سهم صادرات فرش دستباف خود و سنتی و تکراری بودن فرش‌های ایرانی و گریز از طرح‌های مدرن را نیز جزء علل کاهش مصرف در بازارهای خارجی دانست.

الهه ایمانی با تأکید بر اینکه در شرایط بحرانی تحریم و فقدان صادرات، باید روی بازار داخلی تمرکز و آن را گسترش داد، به راهکارهای حفظ و گسترش فرش دستباف ایرانی در بازارهای داخلی پرداخت و کاهش قیمت با کاهش هزینه، اعم از حذف مالیات‌ها و حمایت از تولیدکنندگان، ارائه وام و تسهیلات بانکی و ...، بافت فرش‌هایی با طرح مدرن برای هماهنگی با دکوراسیون و مهم‌تر از همه نمادین و برندینگ شدن مصرف فرش دستباف با تبلیغات گسترده‌تر را ازجمله آن‌ها دانست. او در توضیح مورد سوم تأکید کرد: فرش دستباف ایرانی باید مانند برخی کالاها مثل یخچال ساید بای ساید، ارزش اجتماعی برای افراد پیدا کند. از آنجایی که از یکی از مهم‌ترین نتایج ارزش اجتماعی یافتن، ایجاد «خودنمایی» است، لذا در این صورت تقاضا برای این محصول  بالا خواهد رفت چراکه افراد در این حالت، نیاز به احترام و تأیید دیگران دارند.

ایمانی هم‌چنین در پایان، حمایت از طراحان فرش را مورد تأکید قرار داد و بیان کرد: طراحی فرش حرف اول و آخر را می‌زند، اگر ما طراحان خود را از دست دهیم، نه‌تنها طراحان بزرگ را تقدیم کشورهای رقیب کرده‌ایم بلکه از تربیت دانشجویان جدید به دست این افراد و داشتن نسل جدید تربیت‌شده نیز محروم خواهیم شد.

گزارش از: فریبا رضایی

گزارش تصویری