کتاب «سنجش منابع تاریخی شاهنامه در پادشاهی خسرو انوشیروان»
اثر فرزین غفوری![کتاب «سنجش منابع تاریخی شاهنامه در پادشاهی خسرو انوشیروان»](https://www.ricac.ac.ir/uploads/thumbs/news/2019/03/750xauto_0611484.jpg)
بازتاب پادشاهی خسرو انوشیروان در شاهنامه فردوسی بسیار قابل ملاحظه است و فردوسی بیش از ۴۵۰۰ بیت در این باب سروده است. فصلهای این کتاب در دو بخش تطبیقی و انتقادی تنظیم و سازماندهی شده است. بخش یکم به روشنسازی نقاط ابهامآلود در منابع تاریخی و شاهنامه پرداخته است. مطالعه تطبیقی در فصلهای بخش نخست نشاندهنده برتری گزارشهای شاهنامه در بسیاری موارد، بهویژه در گزارش جنگهای خسرو انوشیروان است و نشان میدهد که گزارش فردوسی از پادشاهی خسروانوشیروان در میان منابع اوایل دورۀ اسلامی بسیار با ارزش است.
مطالعه انتقادی منابع در این کتاب توانسته است نشان بدهد که گزارشهای منحصربهفرد شاهنامه، نهایةالارب، اخبارالطوال وتجاربالامم مسکویه هر یک افزون بر اطلاعات خداینامه از منابع اختصاصی پادشاهی خسروانوشیروان نیز بهرهمند شدهاند. به این ترتیب راه برای تأیید نهایی فرضیهاصلی این پژوهش که همانا استفاده فردوسی از کتاب الکارنامج فی سیرة انوشروان است، گشوده شد.
عنوان فصلهای کتاب به این شرح است: مقدمهای درکلیات تحقیق، بخش یکم: مطالعه تطبیقی منابع: فصل اول: اصلاحات مالیاتی خسروانوشیروان؛ فصل دوم: اصلاحات نظامی خسروانوشیروان؛ فصل سوم: ارزش شاهنامه درگزارش نبرد انطاکیه؛ فصل چهارم: ارزش شاهنامه در گزارش سرگذشت انوشزاد؛ فصل پنجم:رامبرزین و مقام بیدخش در عصر ساسانی؛ فصل ششم: زیبخسرو و دو گزارش هماهنگ درشاهنامه؛ فصل هفتم: خسروانوشیروان و جبهه شرق؛ فصل هشتم: ایرانیان در یمن؛ فصل نهم: نبرد خسروانوشیروان با دومین امپراتور همعصرش.
بخش دوم: مطالعه انتقادی منابع. فصل دهم: سنجش اولیه منابع؛ فصل یازدهم: غررالسیر ثعالبی وشاهنامه فردوسی؛ فصل دوازدهم: نهایةالارب و اخبارالطوال؛ فصل سیزدهم: ابوعلی مسکویه و تاریخ پادشاهی خسروانوشیروان؛ فصل چهاردهم: مراحل تدوین شاهنامه فردوسی؛ فصل پانزدهم:نتایج و دستاوردهای پژوهش.
فرزین غفوری متولد ۱۳۵۳ تهران دارای کارشناسی علوم سیاسی و روابط بینالملل، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، کارشناسی ارشد تاریخ ایران باستان و دکترای تاریخ ایران باستان از دانشگاه تهران است. عضو هیئت علمی فرهنگستان زبان و ادب فارسی، نمایندۀ فرهنگستان در شورای شهر تهران (از ۱۳۹۲) و سازمان ثبت احوال کشور (از ۱۳۹۴) تاکنون و عضویت در کارگروه بازنگری دستور خط فارسی (از آبانماه ۱۳۹۶) تاکنون از سوابق علمی و اجرایی دکتر فرزین غفوری است. «ارزش شاهنامه در گزارش سرگذشت انوشزاد»،
«ارزش شاهنامه در گزارش سقوط هپتالیان»، «اهمیت تاریخنگاری پادشاهی انوشیروان در شاهنامه و غرر السیر»، «زیب خسرو: دو گزارش هماهنگ در شاهنامۀ فردوسی»، «بیدخشهای ساسانی در شاهنامه و منابع تاریخی»، «رامبرزین در شاهنامۀ فردوسی و مقام بیدخش در عصر ساسانی»، «ارزش شاهنامه در گزارش نبرد انطاکیه»، «ارزش شاهنامه در گزارش رويدادهاي پس از نبرد انطاکیه» و«اسلامشناسی در ایران» از جمله تألیفات دکتر غفوری است. ترجمۀ «فلسفۀ سیاسی اخوان الصفا»، همکاری در تدوین جلدهای هشتم تا پانزدهم فرهنگ واژههای مصوب فرهنگستان و همکاری در طرح ملی تدوین فرهنگ جامع زبان فارسی نیز در کارنامه علمی ایشان قرار دارد. دکتر فرزین غفوری همچنین موفق به دریافت مدرک ممتاز از انجمن خوشنویسان ایران به امضای استادان پیشکسوت و چهرههای ماندگار هنر خوشنویسی «استاد عباس اخوین» و «استاد غلامحسین امیرخانی» شده است.