کتاب «جامعه‌شناسی هنر؛ شيوه‌های ديدن» منتشر شد. اين کتاب شامل ۱۳ مقاله در حوزه جامعه‌شناسی هنر است که توسط ديويد انگليس و جان هاگسون ويراسته شده است. این اثر در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات توسط دکتر جمال محمدی به فارسی ترجمه شده و به طور مشترک از سوی نشر نی و انتشارات پژوهشگاه به تازگی‌ منتشر شده است.

مقالات اين کتاب در قالب دو بخش اصلی نظري و پژوهشی تدوين شده است. در اين کتاب، پرسش‌های اساسی که جامعه‌شناسی هنر به آنها می‌پردازد مطرح شده است. از جمله اینکه؛ هنر چيست؟ چه‌چيزی هنر محسوب می شود و چه‌چيزی نه؟ چه‌کسی تعيين می‌کند که هنر چه‌‍چيزي است و چه‌چيزي نيست؟ هنر و جامعه به چه شيوه‌هايي به هم پيوند خورده‌اند؟ چگونه سرشت جامعه بر سرشت هنر تأثير مي‌گذارد؟ هنر چگونه روابط اجتماعي را تحت‌تأثير قرار مي‌دهد؟ اَشکال هنري و اَشکال قدرت اجتماعي به چه شيوه‌هايي به هم پيوند خورده‌اند؟ جوامع گوناگون چگونه با هنر برخورد مي‌کنند؟ آثار هنري چگونه ساخته مي‌شود؟ هنرمند چيست؟ آثار هنري چگونه در ميان مخاطبان توزيع مي‌شود؟ مخاطبان به چه شيوه‌هايي آثار هنري را معنا و درک مي‌کنند؟ چرا بعضي از مردم برخي هنرها را دوست دارند و برخي ديگر را نه؟ با درک ذايقۀ افراد به چه چيزي در مورد آنها پي مي‌بريم؟

مقالات گوناگون کتاب حاضر در واقع ارايه‌کنندۀ انواع متفاوت پاسخ‌هايي است که جامعه‌شناسان و ديگران در تلاش‌هایشان برای فهم معنای اجتماعی هنر به اين پرسش‌ها داده‌اند.

در بخش نخست این کتاب، به بررسی تفکرات نظری که مبنای جامعه‌شناسی هنر را تشکيل مي‌دهد پرداخته شده و در بخش دوم تلاش شده تا نشان داده شود که چگونه اين تفکرات نظری در جامعه‌شناسی هنر را می توان برای تحليل حوزه‌های هنری مختلف بکار گرفت.

هدف این کتاب، بررسی اين مسئله است که مطالعۀ جامعه‌شناختی هنر امروزه در چه وضعيتی قرار دارد و در آينده به کدام سمت‌وسو خواهد رفت. رابطۀ جامعه‌شناسی و مطالعات فرهنگی، در اين کتاب به انحاء مختلف مورد بررسی قرار گرفته است.

به‌طورکلی، اين کتاب نشان می دهد که در ميان موضوعات مختلف، موضوعاتی مثل جهانی شدن، بازانديشی، تأثير ماندگار (يا غيرماندگار) بورديو، و مباحثۀ دايمي با ساير رويکردهای  رشته‌ای، موضوعاتی است که اهميت بسياری برای جامعه‌شناسی هنر دارند.

فهرست مطالب مندرج در این کتاب به این شرح است:

مقدمه مترجم

درآمد: «هنر» و جامعه ­شناسی: دیوید انگلیس و جان هاگسون

    پرسش­ های اساسی

    ساختار و اهداف کتاب

    شیوه­ های دیدن

 بخش اول: نظریه: گذشته، حال و آینده

1– تأمل جامعه­ شناختی در هنر: دیوید انگلیس

    درآمد

    بحث دربارۀ هنر

    بحث دربارۀ هنرمند

    هنر و جامعه

    جهان هنری

    نتیجه ­گیری

2– چه­ وقت هنر، هنر می ­شود؟ ارزیابی نظریۀ میدان­های هنریِ پیر بوردیو: جرمی اف. لَین

    درآمد

    شرایط اجتماعی درک و دریافت (مصرف) هنری

    شرایط اجتماعی تولید هنری

    تکوین تاریخیِ میدانِ تولیدِ مستقل

    نتیجه ­گیری

3– بدن زنانه در فعالیت هنری زنان: طرح یک رویکرد جامعه ­شناختی فمنیستی: الگزاندرا هاوسون

    درآمد

    آفرینش هنر زنان

    سیاست بدن زنانه در هنر زنان

    روانکاوی، پسامدرنیسم و فرهنگ بصری

    پساساختارگرایی، فلسفه و (دوباره) روانکاوی

    فمنیسم و هنر در عصر حاضر

    نتیجه ­گیری

4– پارادایمی جدید برای جامعه ­شناسی زیباشناسی: رابرت دبلیو. ویتکین

    درآمد

    انتزاع

    نظام­های نشانه­ شناختی

    نظام­های اجتماعی

    نظام­های ادراکی

    نظام­های لمسی

    نظام­های دیدمانی

    نظام­های جسمانی

    نتیجه ­گیری

5 – زیبایی­ شناسی نامرئی و اثر اجتماعیِ فرهنگ کالایی: پُل ویلیس

    درآمد

    معانی روزمره

    فرهنگ کالایی و معناسازی غیررسمی

    کالاهای فرهنگی

    مرئی ­ساختن امر نامرئی

    بازنمایی امر نامرئی

    جهان­ های هنریِ خصوصی و عمومی

    نتیجه­ گیری

    قدردانی

6- مطالعات فرهنگی و جامعه ­شناسی فرهنگ: جَنِت وولف

    درآمد

    بین «زندگی اجتماعی» و «متون»

    جامعه­ شناسی و فرهنگ

    نتیجه­ گیری: به ­سوی آشتی

7 – جامعه­ شناسی هنر: بین بدبینی و بازاندیشی: دیوید انگلیس

    درآمد

    مفروضات ضمنی

    حضور فراگیر قدرت

    امپریالیسم جامعه­ شناسی

    بوردیو علیه بوردیو

    نتیجه­ گیری

 بخش دوم: از نظریه تا عمل: مطالعات موردی در جامعه ­شناسی هنر

8 – طراحی سالمندی: دیدگاه­ های جامعه ­شناختی دربارۀ سالمندی در نقاشی عصر ویکتوریا: مایک هِپ­وُرث

    درآمد

    سالمندی و «تاریخ هنر» عصر ویکتوریا

    فردریک واکر و بندرگاه پناه

    هیوبر وُن هِرکُمر و آخرین گردهم­آیی

    هیوبر وُن هِرکُمر و شامگاه : منظره­ای در اتحادیۀ وست­مینستر

    پیچیدگی­ های واکنش­ها

    نتیجه­ گیری

9 – پیدایش و زوال فیلم هنری: آندرو تودور

    درآمد

     دورۀ شکل ­گیری (1918– 1939)

    دورۀ تثبیت (1950- 1970)

    دورۀ زوال (1970 – 2000)

    نتیجه­ گیری

10 – اپرا، مدرنیته و میدان­های فرهنگی: آلن سوینگوود

    درآمد

    مدرنیته، گفتمان اپرا و قدرت

    مفهوم­ پردازی مدرنیته

    زیبایی­ شناسی و میدان­های فرهنگی

    مدرنیته و اپرای پرده­ای

    اپرای درباری و اپرای بورژوایی

    اپرای اصیل/معتبر و اپرای مدرن

    نتیجه­ گیری

11– موسیقی جهانی و جهانی­شدن صدا: دیوید انگلیس و رولاند رابرتسون

    درآمد

    سرشت موسیقی جهانی

    گونه­های موسیقی جهانی

    سازمان اجتماعی موسیقی جهانی

    موسیقی جهانی و جهانی­شدن

    تناقض­های موسیقی جهانی

    نتیجه­ گیری

12- «هنرهای والا» و بازار: مشارکتی همراه با نگرانی و بی ­اعتمادی در دنیای فراملیِ باله: هلنا وُلف

    درآمد

    پیدایش دنیای فراملی باله: سیاست، مربیان و حامیان

    بازار، باله و بی­ اعتمادی

    بالرین بزرگ: نوریف و بازار او

    مبادله: باله و تجارت

    نتیجه ­گیری: باله در بازار جهانی

13– بازسازی مرکز: رویکردهای جامعه ­شناختی به بازسازی برلین: جَنِت استوارت

    درآمد

    شکل­ گرایی در ­مقابل کارکردگرایی

    گفتمان معماری و گفتمان جامعه­ شناسی

    به­ سوی دیالکتیک

    معماری و بحران پسامدرن

    الگویی برای معماری در قرن بیست و یکم؟

    نتیجه ­گیری

منابع