نشست علمی "دین و رسانه، از رسانه ملی تا مسائل رسانه های اجتماعی در ایران" از مجموعه نشست‌های پیش رویداد همایش ملی آینده تحولات رسانه در ایران دوشنبه ۲۴ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۳ از سوی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات و با همکاری دانشکده معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق(ع) به مناسبت روز جهانی ارتباطات با سخنرانی امیدعلی مسعودی و محمدرضا برزوئی و دبیری عبدالکریم خیامی در سالن شهید مطهری دانشگاه امام صادق(ع) به‌صورت حضوری و برخط برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات در این نشست، محمدرضا برزویی با اشاره به ضرورت رسانه در دنیای امروز بیان داشت: زندگی بدون رسانه ها غیر ممکن شده است و رسانه نقش محوری در زندگی ها پیدا کرده است. در این نگاه رسانه دیگر ابزار نیست و قابلیت هویت سازی، معناسازی و پیام سازی یافته است و به میانجی بین پیام ساز و مخاطب تبدیل شده است. وی با برشمردن دو مکتب جامعه شناسان و فرهنگ گرایان گفت: در مکتب جامعه شناسان، نگاه کارکردی به دین وجود دارد و دین به مثابه یک نهاد اجتماعی در کنار سایر نهادهای اجتماعی قرار می گیرد اما در مکتب فرهنگ گرایان، نگاه به دین، زیربنایی است و گوهر و جوهر فرهنگ، دین تلقی می شود. پس رسانه را باید به مثابه موجود زنده و دین را چشمه فیاض در حال رفتن باید پنداشت.

استاد دانشگاه امام صادق(ع) عنوان داشت: در ادبیات ارتباطات، رسانه در سه نوع اثر شامل اثرات شناختی، عاطفی و رفتاری بر مخاطب می توانند ورود کند. در دین نیز ادراکات انسان شامل چهار مرحله ادراک حسی، خیالی، وهمی و عقلی می باشد. رسانه ها بیشتر می توانند در مرحله حسی و به میزان کمتر، خیالی و وهمی مؤثر باشند و در مرحله ادراک عقلانی چون جذابیت کمتری دارند، ورودشان نیزکمتر است.

عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق(ع)، ابراز داشت: مخاطب در برنامه های دینی بسیار مهم است. نقطه آغاز برنامه دینی، شناخت مخاطب یا ظرفیت سنجی مخاطب است. نکته بعدی همسویی و همراهی با مخاطب در برنامه های دینی است و نکته سوم ، عدم ایجاد منازعات فردی و اجتماعی در رسانه و برنامه های دینی است.

برزویی با اشاره به نقاط قوت و فرصت ها در جامعه دینی عنوان داشت: آیین ها، مناسک بومی ومذهبی ما، ظرفیت رسانه ای شدن برای تهییج و همبستگی و اتحاد ملی را دارد اما قالب های ما بر عناصر وشیوه های جذابیتی غیر بومی سوار می شوند. وی افزود : سیاست کلی ما سکوت برای عدم اشاعه و ترویج برخی موضوعات است اما در دنیای شیشه ای فعلی سکوت در موضوعات اصلی جایز نیست و باید برای پاسخ های هوشمندانه و دقیق برنامه داشته باشیم.

در ادامه نشست امیدعلی مسعودی ابراز داشت: سیاستگذاری در حوزه تبلیغ و ارتباطات دینی باید ناظر بر هستی شناسی مرتبط باشد. از این رو باید کارهای علمی مناسب در حوزه مدیریت تبلیغات دینی صورت پذیرد. وی به رعایت تناسب محتوا با مخاطب اشاره داشت و گفت: در رسانه ها، محتوا باید متناسب با جامعه هدف باشد و از منابع عقل، وحی و تجربه باید بهره برد. مسعودی از تأثیر جهان بینی دینی و اسلامی بر عرصه ارتباطات سخن گفت و بیان داشت: اینکه هستی شناسی، شناخت شناسی، انسان شناسی و ارزش شناسی چگونه باشد بر نگاه فرد بر مفهوم ارتباطات و به تبع آن بر سیاستگذاری، اجرا، تصمیم گیری و ارزیابی در عرصه ارتباطات تأثیر خواهد داشت.

استاد دانشگاه سوره عنوان داشت: شناخت رسانه مهم است و در هر رسانه باید برنامه متناسب با آن ساخته شود. اینکه از چه کانالی چه پیامی منتشر می شود، حائز اهمیت است  و پیام باید متناسب با کانال آن باشد. وی افزود: اینکه چه پیامی را تولید میکنیم نیز مسئله مهمی است و نوع تولیدات ما باید جلوی تحریف دین توسط تولیدات خارجی را بگیرد و حتی باید پیش از اقدام آن ها، تولیدات متناسب ساخته شوند.