ایمنی و سلامت شغلی [1]با کاهش و ازمیان‌بردن تمام خطرهای محل کار از جمله ناخوشی‌ها، بیماری‌ها، استرس، آسیب‌ها، و تن‌ضربه‌های پی‌درپی سروکار دارد. ساحت سلامت شغلی حوزه‌های تخصصی بسیاری از جمله آمار، علوم اجتماعی، علوم سلامت، کارایی‌شناسی[2]، مهندسی ایمنی، و کنترل خطرها و پسماندهای زیست‌محیطی را دربر می‌گیرد.  افرادی که این حوزهٔ تخصصی را دنبال می‌کنند، می‌توانند در صنایع خصوصی، نهادهای  دولتی فدرال و ایالتی، و دانشسراها و دانشگاه‌ها مشغول به‌کار شوند.

  متخصصان سلامت شغلی در پی آن‌اند که آسیب‌ها و بیماری‌هایی  که در محل کار روی می‌دهد و نیز عوامل علّی مرتبط با این آسیب‌ها را بشناسند. چنین  شناختی گامی تعیین‌کننده در پیشگیری است. ردگیری این آسیب‌ها و آسیب‌ها تا علل  اساسی و اصلی آنها به متخصصان سلامت شغلی کمک می‌کند برنامه‌های پیشگیری سطح نخست،  سطح دوم، و سطح سوم را برای کاستن از میزان جابه‌جایی کارگران و اضطراب‌های روان‌شناختی  و در نتیجه افزایش بهره‌وری به‌کار زنند.

تاریخچهٔ حفاظت از سلامت در محل کار

انقلاب صنعتی که مصادف است با زمانی‌که کارخانه‌های  نساجی از نیروی کار انسانی و حیوانی روی‌گردان و به نیروی ماشین‌ها متمایل شدند،  جرقۀ نیاز به اصلاحاتی در محیط کار زده شد. ماشین‌ها سبب شد پارچه با سرعتی به‌مراتب  بیش از قبل تولید شود. ماشین‌هایی که از آن در صنعت نساجی استفاده کردند، تأثیر  چشمگیری در تولید داشت و در اندک‌زمانی ماشین‌ها و فنّاوری به پایه و اساس نیروی  کار در ایالات متحده بدل شد. همگان از منافع استفاده از ماشین‌آلات و اشکال بدیل  فنّاوری (یعنی افزایش تولید) آگاه بودند، اما بسیاری از مردم سویۀ منفی ماشین‌آلات  و به‌کارگیری فنّاوری بر سلامت کارگران را نکاویده بودند. حتی امروز، ما همچنان در  تلاشیم چگونگی اثرگذاری ماشین‌ها، مواد شیمیایی، و محیط کار را در جسم کارگران  دریابیم.

  از سال 1850 تا دههٔ 1900، لموئل شاتاک[3] با اقدامات خود سبب شد در این دوره برای ارتقای وضعیت  سلامت قانون‌گذاری شود یا در قوانین موجود تجدیدنظر شود. او در گزارشی که به سال  1850 به «کمیسیون بهداشت ماساچوست»[4] فرستاد، ایجاد هیئت‌های محلی بهداشت را که به مسائلی نظیر بهداشت عمومی،  ایمنی، سلامت کودکان و مصرف مواد مخدر رسیدگی کنند، ضروری دانست. گزارش لالوند[5] ‐ گزارشی تأثیرگذار که در خصوص علل بیمار‌ی‌ها و مرگ‌ومیر  افراد شفاف‌سازی کرد ‐ در کنار مجموعه‌ای از همایش‌های ملی و بین‌المللی، موجب  ارتقای سلامت و به‌راه‌افتادن جنبشی در جهت بالابردن ایمنی شغلی در ایالات متحده  شد. در سدهٔ بعد، پیوند ارتقای سلامت با سلامت شغلی به‌قوت خود باقی ماند. بااین‌حال،  از دههٔ 1970 به بعد بود که موضوع ارتقا و حفظ سلامت اهمیت امروزین را پیدا کرد. 

  ارتقا و حفظ سلامت مجرایی است برای برقراری پیوند میان  دانش جامعۀ پزشکی و نیروی کار ایالات متحده. «ادارۀ ایمنی و سلامت شغلی (اُشا)[6]» که آن را رئیس‌جمهور ریچارد نیکسون در 29 دسامبر 1970 بنیان گذاشت، سازمانی  دولتی است که مسئولیت حفظ سلامت امریکاییان را بر عهده دارد. از سال 1970 تا به  امروز، این سازمان به پیشبرد قوانین و مقرراتی جدیدی یاری می‌رساند که ایمنی محیط  کار را در جهانی دائماً روبه‌تغییر حفظ می‌کند. دامنۀ این قوانین از نخستین  استانداردهای ایمنی محل کار که در سال 1971 وضع شد گرفته تا قوانینی که در سال 2001  درخصوص حفاظت کارگران از ترورگری گسترده است.

  آسیب‌های کشنده و  ناکشنده

   بر داده‌های اُشا، وسایل نقلیهٔ موتوری بیشترین مرگ‌و‌میر  را در میان امریکاییان شاغل به‌بار می‌آورد. بالاترین نرخ سوانح کشنده در حرفه‌های  حوزۀ حمل‌و‌نقل، معدن‌کاری، کشاورزی، جنگل‌بانی، ماهیگیری، ساخت‌وساز، تولید  کارخانه‌ای، کارهای یدی، تولیدات نیازمند مهارت و تعمیرات روی می‌دهد. بااین‌حال،  بنا به گزارش اُشا، کاهش پرشتاب آسیب‌های کشنده با افزایش آسیب‌های ناکشنده و  افزایش تأثیرات آن در نیروی کار و جامعه همراه است. حرفه‌هایی که بیشترین آسیب‌های  ناکشنده در آنها رخ می‌دهد عبارت است از ساخت‌وساز، کشاورزی، جنگل‌بانی، ماهیگیری،  صنایع خصوصی، و معدن‌کاری. اضطراب، استرس، و اختلالات عصبی آن دسته از آسیب‌های  ناکشنده است که در مقایسه با آسیب‌های ناکشندهٔ دیگر مدت‌زمان بیشتری کارگران را  از کارشان جدا می‌کند. تنها صدمۀ ناکشنده‌ای که توان رقابت با این آسیب‌های  ناکشنده دستۀ نخست را دارد، اختلالات اسکلتی-عضلانی[7] است که به تن‌ضربه‌های عضلانی مکرر نیز شهرت دارد.

  کاهش آسیب‌ها و مرگ‌ومیر

  روش‌های بسیاری برای کاهش آسیب‌ها و مرگ‌و‌میر کارگران  امریکایی به‌کار گرفته شده است که مهم‌ترینشان عبارت است از قوانین دولتی، شگردهای  مدیریتی بدیل و وضع برنامه‌های پیشگیری از آسیب که در محل کار اجرا می‌شود. در طرح‌نامهٔ  2010، برنامۀ مردم سالم[8] سیمایی کلی از اهداف خاص ارتقا و حفظ سلامت محیط کار  ترسیم شده است. در هدف پنجم از مقصود بیستم این سند آمده است محیط‌های کار باید به  کارگرانشان برنامه‌های جامع ارتقای سلامت کارگران‌ ارائه کنند. کاهش آسیب‌های  مرتبط با کاری که به درمان پزشکی، از کار بازماندن، یا محدودشدن فعالیت‌های کاری  می‌انجامد، هدف پنجم از مقصود بیستم این سند را تشکیل می‌دهد. هدف سوم از مقصود  بیستم طرح‌نامهٔ 2010 برنامۀ مردم سالم به حوزۀ کاهش میزان آسیب‌ و بیماری‌هایی که از حرکات تکراری و فشار فیزیکی  مفرط ناشی می‌شود و موجب غیبت کارگران از محل کارشان می‌شود، مرتبط است.

  در محل کار، متخصصان سلامت شغلی در حین کارکردن برای  شرکت عوامل احتمالی تهدیدکنندۀ سلامت کارگران را تحلیل می‌کنند. مدیران شرکت‌ها  بسیار تلاش می‌کنند در کاهش آسیب‌های محل کار یاری برسانند. «مدیریت جامع کیفیت  (تی‌کیو‌ام)»[9] که فرآیند بهبودبخشی مستمری است فهم متعارف، آموزش و  کارآموزی را با قابلیت‌های ارتباطی و کار گروهی در هم می‌آمیزد. این رویکرد دو گام  را در جهت کاهش آسیب‌های کاری پیشنهاد می‌کند. نخست، نوعی برنامهٔ بازرسی که  برنامه‌های پزشکی را ارزیابی و سنجش کند و اطمینان دهد که این برنامه‌ها همهٔ سه  سطح پیشگیری را دربر می‌گیرد. رویکرد دوم به گروه بازمی‌گردد که برنامۀ بازگشت‌به‌کار  بدیلی را ارائه کند که به توان‌بخشی آغازین کارگران آسیب‌دیده یاری رساند. توان‌بخشی  آغازین به فرد آسیب‌دیده برای بازگرداندن بیمار به سلامتی و فعالیت کامل در سریع‌ترین  زمان ممکن ضروری است.

  برنامه‌های تی‌کیو‌ام تأثیر مثبتی در سلامت و بهره‌وری  کارگران مشمول برنامه دارد و بالاترین استاندارد را برای برنامه‌های ارتقای سلامت  در محیط کار وضع کرده است. هرکدام از این برنامه‌ها بر اساس میزان تأثیرگذاری‌ در  بهبود سلامت کارگران و کاهش هزینه‌های سلامت‌بانی یکی از اهدافی را برآورده می‌کند  که «کمیتهٔ ملی هماهنگ‌کنندۀ ارتقای سلامت محیط کار»[10] تدوین کرده است.  

برنامهٔ سلامت محیط کار مرکب است از فعالیت‌های  سازمانی، آموزشی، و زیست‌محیطی‌ای که هدف غایی آن گسترش و حمایت از رفتاری است که  سبک کاری سالمی را برای کارگران به ارمغان می‌آورد. برنامه‌های سلامت محیط کار  تنها به مسائل ایمنی محیط کار نمی‌پردازد، بلکه تعریف مدرنی از بهداشت را به‌کار  می‌گیرد که دربردارندۀ ابعاد جسمی، اجتماعی، روانی، هیجانی، و معنوی‌ای‌اند. این  تعریف کارگران را در مواجهه با بزرگ‌ترین آسیب‌های ناکشنده یعنی اضطراب، استرس، و  اختلالات عصبی یاری می‌رسانند.

اهداف خاصی که سلامت محیط کار دنبال می‌کند عبارت است  از افزایش شمار محیط‌های کاری‌ای که برنامه‌های جامع ارتقای سلامت کارکنان ارائه  می‌دهند؛ کاهش آسیب‌های مرتبط‌ باکاری که به درمان پزشکی، ازکاربازماندن یا  محدودشدن فعالیت‌های کاری می‌انجامد؛ و کاهش میزان آسیب‌ها و بیماری‌هایی که سبب  غیبت کارکنان از محیط کار می‌شود.

و نیز ببینید: محیط زیست و پسماندهای خطرناک؛ کارگران مهاجر.

بیشتر بخوانید

 (2007). Annual  Survey of upational Injuries and Illnesses, Washington, DC:U.S.  Department of Labor

Centers for Disease  Control and Prevention (2007). Survey of Worksite Injury, Washington,  DC: U.S. Government Printing Office

The National Institute  for Occupational Safety and Health.“Data and Statistics”, Retrieved December  15, 2007, (http://www.cdc.gov/niosh/topics/data.html)

 (2001). Healthy  People 2010: National Worksite Injury Prevention Objectives, Boston:  Jones & Bartlett

    [1] occupational safety  and health[2] ergonomics

[3] Lemuel Shattuck

[4] promoted  legislation

[5] Lalonde Report

[6] Occupational Safety  and Health

Administration (OSHA)

[7] musculoskeletal  disorders

[8] Healthy People

[9] Total Quality  Management (TQM)

[10] National Coordinating  Committee on Worksite Health Promotion.