الکلبارگی
الکلبارگی [1]نوعی از اعتیاد به مخدرهاست که مشخصۀ اصلی آن وابستگی شدید به الکل و ازدستدادن کنترل بههنگام مصرف آن است. الکلبارگی بهدلیل وابستگی جسمی و روانشناختیای که بهبار میآورد، شبیه اعتیاد به موادمخدر غیرقانونی است. بااینحال، ازآنجاکه مصرف الکل قانونی است و در جامعه موردپذیرش، مصرف مشکلآفرین آن غالباً تشخیص داده نمیشود و گرفتار همان داغی که با مصرف موادمخدر غیرقانونی همراه است، نمیشود. الکلبارگی در دو مقولۀ همپوشان قرار میگیرد: وابستگی و سوءمصرف.
سوءمصرف الکل در میان نوجوانان و جوانان رایجتر است و مشخصۀ اصلی آن زیادهنوشی[2] است که اغلب مشکلات حقوقیای مانند بازداشت به جرم رانندگی در حال مستی یا مشکلات میانفردیای مانند ناتوانی از ایفای مسئولیتهای شغلی بهبار میآورد. در این مدخل، شکل مزمن و حاد الکلبارگی ‐ وابستگی ‐ در کانون توجه قرار میگیرد. مشخصۀ وابستگی به الکل سوءمصرف بلندمدت و کاهش سلامتی بهعلت مصرف مستمر و بلندمدت آن است. وابستگی ممکن است آهسته و تدریجی باشد و چند سالی زمان ببرد. ملاکهای مهم برای تشخیص وابستگی از این قرار است: آسانگیری فزایندهٔ الکلباره در مورد تأثیرات مصرف الکل، ازدستدادن کنترل هنگام مصرف، تلاش ناموفق برای مصرف کنترلشده، مصرف مداوم بهرغم نتایج منفی برآمده از مصرف الکل، تجربهکردن عوارض ترک (لرزش بدن، تهوع) و نوشیدن الکل برای فرونشاندن این عوارض.
تاریخ
جنبش الکلپرهیزی[3] و جنبش ممنوعیت الکل در اواخر سدۀ ۱۹ و اوایل سدۀ 2۰ در تعریف الکلبارگی بهعنوان مشکلی اجتماعی و اخلاقی تا اندازهای موفق بود. اندکی پس از لغو ممنوعیت الکل، بنیاد الکلیهای گمنام[4] و مرکز پژوهشی ییل[5] در تغییر تعریف الکلبارگی از عیب شخصی و ضعف اخلاقی به مشکلی که بر «مدل بیماری» مبتنی است و امروزه تعریف غالب است، نقشی کلیدی داشتند. انجمن پزشکی امریکا (اِیاماِی)[6] در سال ۱۹۵۶ رسماً الکلبارگی را در دستۀ بیماریهای غیرروانی قرار داد. این تصدیق گامی مهم در کمرنگکردن داغی اجتماعی بود که در گذشته با الکلبارگی همراه بود. تأسیس مؤسسۀ ملی سوءمصرف الکل و الکلبارگی (انآیاِیاِیاِی)[7] در سال ۱۹۷۱ و وضع «قانون جامع پیشگیری و درمان سوءمصرف الکل و الکلبارگی و توانبخشی به معتادان الکل»[8] در سال ۱۹۷۰ در افزایش خدمات درمانی و مشاورهای که ارائۀ آنها در دهۀ ۱۹۷۰ آغاز شده بود، مفید بود و با حفاظت از الکلیها در برابر تبعیض شغلی، داغ اجتماعی همراه با آنها را کاهش داد.
کاربست مدل بیماری در مورد الکلبارگی را عموماً پیشرفتی در علم پزشکی میدانند، اما باید آن را دستاورد اجتماعی و سیاسی مهمی نیز دانست. مدل بیماری با افزایش شمار مؤسساتی نظیر ایامای و ایجاد اداراتی دولتی مانند انآیایایای، نوعی «صنعت» چندمیلیون دلاری مقابله با الکلبارگی را که وقف مطالعۀ علمی و درمان مصرف الکل شده است، بنیان گذاشت.
مسائل جمعیتشناختی
برآورد میشود در میان جمعیت شاغل ایالات متحده، ۲۴٫۵ میلیون نفر ملاکهای وابستگی به الکل را دارند و میزان شیوع این وابستگی در میان بزرگسالان بین ۱۴ درصد تا 2۴ درصد است. بهطورکلی، میزان الکلبارگی با افزایش سن کاهش مییابد. همچنین، میزان شیوع الکلبارگی در مردان دستکم دو برابر زنان است. الکلبارگی در میان گروههایی که منزلت اجتماعی-اقتصادی پایینتر یا تحصیلات کمتری دارند، تا حدودی رایجتر است؛ این یعنی هرچه سطح درآمد و تحصیل بالاتر رود، احتمال الکلبارگی کاهش مییابد. سرانجام اینکه، پژوهشها پیوسته نشان میدهد الکلبارگی در میان سپیدپوستان شایعتر از سیاهپوستان و آسیاییها و لاتینتبارهاست. بهطورکلی، بومیان امریکا در قیاس با دیگر گروههای نژادی و قومی سطح بالاتری از وابستگی و مصرف عمومی الکل را به نمایش میگذارند.
علل
شناسایی اطمینانآور علل الکلبارگی کار دشواری است. مطالعات دربارۀ دوقلوها و فرزندپذیری شواهدی را دال بر گرایش ارثی یافتهاند. اما، هنوز اثبات نشده است الکلبارگی بنیانی ژنشناختی دارد. پژوهشهای دیگر حاکی از آن است که سابقۀ الکلبارگی در خانواده به نژاد و قومیت بستگی دارد؛ برای نمونه، الکلبارگی در میان خانوادههای بومی امریکا در قیاس با خانوادههای سپیدپوست، سیاهپوست، و لاتینتبار دو برابر شایعتر است. بااینحال، این پژوهشها مناقشهبرانگیز است و به آنها انتقادات زیادی شده است. افزون بر پژوهشهایی که همبستگیهای ژنشناختی و زیستشناختی را توضیح میدهد، متغیرهای اجتماعی بسیاری نیز با الکلبارگی پیوند خورده است. عواملی مانند ساختار خانواده، شبکۀ همالان، و تشویق آنان به مصرف الکل، و دسترسپذیری الکل سهم مهمی در الکلبارگی دارد. افزونبراین، عوامل شناختی مانند استرس و فشار روانی زیاد بههمراه توانایی کم برای کنارآمدن با رنج و اندوه و دیگر مشکلات ممکن است در این زمینه نقش داشته باشد.
مشکلات مرتبط با الکلبارگی
خطرهایی که الکلبارگی برای سلامتی بهبار میآورد، پرشمار است. این خطرها مرگ ناشی از مسمومیت الکلی، بیماری قلبی، آسیب مغزی، و آسیب عصبی را شامل میشود و به نقص حرکتی، انواع گوناگون مشکلات مربوط به کبد، تغذیۀ نامناسب، افسردگی شدید و طولانی، بیخوابی و کژکارکردی جنسی میانجامد. ترک وابستگی مستمر به الکل شبیه ترک هروئین است و گاهی مرگآور. عوارض ترک الکل شامل تهوع، سردردهای شدید، تشنج، لرزش بدن، و توهم میشود.
در خصوص سلامت اجتماعی گفتنی است که الکل در سوانح رانندگی، خشونت، ضربوشتم و نیز مشکلاتی چون رانندگی در حال مستی و اختلال در نظم عمومی نقش مهمی دارد. همچنین، الکلبارگی همبستگی شدیدی با بیخانمانی دارد و پژوهشها اشاره میکنند که بیش از نیمی از بیخانمانهای ایالات متحده ملاکهای الکلبارگی دارند. پژوهشهای مرتبط با جرایم خشونتآمیز پیوسته خاطرنشان میسازد تأثیرات روانداروشناختی[9] الکل تمایل به پرخاشگری و رفتار خشونتآمیز، خصوصاً در مردان، را دامن میزند. پژوهشها نشان میدهد شمار چشمگیری از قاتلان و ضاربان در لحظهٔ ارتکاب جرم مست بودهاند. در خصوص خشونت و بدرفتاری خانگی، گفتنی است تقریباً دوسوم آنهایی که قربانی خشونت شریکشان شدند، الکل را عاملی اثرگذار دانستند. خاصه در همسرآزاری، در تقریباً ۷۵ درصد پیشامدهای خشونتآمیز یکی از طرفین مست بوده است. سوءمصرف الکل در میان مرتکبان آزارجنسی از جمله متجاوزان شایع است.
پژوهش دیگر معلوم ساخته است میان الکلبارگی از یکسو و فرصتهای شغلی و دستمزد از سوی دیگر همبستگی منفی وجود دارد. همچنین، وابستگی به الکل احتمال داشتن کار تماموقت و دستاورد تحصیلی را پایین میآورد. هزینههای اجتماعی و اقتصادی گستردهتر وابستگی به الکل نیز چشمگیر است. انآیایایای برآورد میکند هزینۀ سالانۀ الکلبارگی در ایالات متحده نزدیک ۱۵۰ میلیارد دلار باشد. این هزینهها شامل هزینههای مشکلات مربوط به سلامت جسمی و روانی متأثر از مصرف الکل و خدمات درمانی مربوط به اعتیاد و ازدسترفتن توانایی کار و بازده کاری است.
اقتصاددانان و پژوهشگران دیگر برآوردهای انآیایایای در حوزۀ مراقبتهای پزشکی، خدمات اجتماعی، و بازده ازدسترفته را شدیداً نقد میکنند و تأکید میکنند برآورد هزینهها در حدود رقمی چندصد میلیارد دلاری بهغایت اغراقآمیز است. بااینحال، حتی اگر از برآوردهای محافظهکار بهره گیریم، باز هم الکلبارگی در ایالات متحده یکی از گستردهترین و پرهزینهترین مشکلات مربوط به مصرف مخدرهاست. در ایالات متحده، الکلبارگی از سایر مشکلات مربوط به مواد مخدر پرهزینهتر است، مگر اعتیاد به نیکوتین
- Heien, David. (1996). “The External Costs of Alcohol Abuse.”, Journal of Studies on Alcohol 57: 336–-3442
- National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism. (1998). “Drinking in the United States: Main Findings from the 1992 National Longitudinal Alcohol Epidemiologic Survey.”, Rockville, MD: NIAAA
- National Institute on Drug Abuse. (1997). “The Economic Costs of Alcohol and Drug Abuse in the United States, 1992.”, Rockville, MD: NIDA
- Schneider, Joseph W. (1978). “Deviant Drinking as a Disease: Alcoholism as a Social Accomplishment.”, Social Problems 25: 361–-372
[1] alcoholism
[2] binge drinking
[3] alcohol temperance movement
[4] Alcoholics Anonymous
[5] Yale Research Center
[6] American Medical Association (AMA)
[7] National Institute on Alcohol Abuse and Alcoholism (NIAAA)
[8] Comprehensive Alcohol Abuse and
Alcoholism Prevention, Treatment, and Rehabilitation Act
[9] psychopharmacological