لزوم توجه به تبارشناسی سلیقه مخاطب
نشست تخصصی «ذائقه مخاطبان سینمای ایران با مرور فیلمهای پرفروش سه دهه اخیر» با حضور امیر پویا منتقد سینما، دوشنبه 13 اسفند 1397 در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات برگزار شد.
در ابتدای این نشست، امیر پوریا درباره فقر تحقیق درخصوص مخاطبشناسی از مفهوم «تبارشناسی سلیقهها» یاد کرد و دلایل آن را به دو مقوله ارتباط داد: اولین دلیل، مسأله «نقد» است؛ نقد در سینمای ایران متوجه تفاوت بین جنبههای زیباییشناختی و جنبههای اجتماعی و زیستی آن نیست. او ادامه داد: ما اصولاً در نقد مسائل فرهنگی و زیستی ایرانی را که مربوط به تب و تاب زندگی روزمره و حیات زمانههای مختلف است، گم کردیم و این مسأله را در تحلیلهایمان دخیل نمیدانیم. بنابراین این مشکل درمورد نقد وجود دارد که ما فکر میکنیم وقتی به مخاطب شناسی شروع میکنیم، باید بخش نقد و تعیین میزان ستارهها یا دایرههای سیاه بهمعنی بیارزش بودن فیلمی را با تحلیل فروش آن اشتباه بگیریم؛ درنتیجه باعث شود نقد، صاحب نگره تحلیلی درباره اقتصاد و گردش اقتصادی سینما نشود.
پوریا دلیل دوم فقدان تبارشناسی مخاطب را به مسأله «نوع ارائه آمار» مربوط دانست و گفت: ما هنوز به تعداد روزهای دورقمی بعد از راهاندازی بخش ارائه اطلاعات مکانیزه فروش فیلمها در سایت سازمان سینمایی نرسیدیم و تا قبل از آن هم آمار ارائهشده از طریق فضای مجازی بود که باعث ایجاد شبهاتی درمورد آنها میشد. لذا این مسأله ابهام و پیچیدگی بررسی ذائقه مخاطب را در ایران زیاد میکند.
این منتقد سینما، شرایط سیاسی، اجتماعی و اقتصادی جامعه، فناوری اطلاعات و سیاستهای سینمایی را ازجمله عوامل موثر بر ذائقه مخاطب سینمای ایران دانست و افزود: شکستن تابوها، فروشسازی و پدیده اکرانهای مردمی را از دیگر عوامل موثر بر ذائقه مخطبان سینما بیان کرد.