نشست تخصصی «درآمدی بر تعامل ژانری میان آثار برگزیده کلاسیک فارسی و سینمای تاریخی» ۲۴ آبان ۱۳۹۵ با حضور دکتر علیرضا پورشبانان، عضو هیات علمی دانشگاه هنر و عضو میز سینما در پژوهشکده هنر در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات برگزار شد.

در ابتدای این نشست، دکتر پورشبانان به تعریف ژانر تاریخی پرداخت و گفت: ژانر تاريخي یکی از پرطرفدارترین و در عین حال چالش برانگیز‌ترین ژانرهای سینمایی است. این ژانر در برخی موارد شباهت­ها و همپوشانی­های فراوانی با ژانر حماسی دارد و در بسیاری موارد نیز با این ژانر ترکیب می‎شود. وی افزود: ژانر تاريخي می‌تواند یک موضوع تاریخی مبتنی بر حقیقت را روایت ‌کند یا داستانی را نمایش دهد که واقعیت تاریخی ندارد و براساس ذهنیات نویسنده ساخته شده است.

 عضو هیات علمی دانشگاه هنر به ویژگی‌های ژانر تاریخی پرداخت و گفت: این ژانر با دیگر ژانرها نظیر ژانر حماسی، مذهبی، سیاسی، کمدی و یا بیوگرافیک به خوبی ترکیب می‌شود.

وی به استفاده­های فراوان ابزاری از این ژانر اشاره کرد و افزود: این ژانر از یک جهت توانسته تا حدود زیادی تاریخ گذشته و وقایع مختلف را به درستی برای نسل‌های جدید روایت کند و اتفاقات سیاسی و تاریخی را بدون اعمال نظر و غرض تصویر نماید؛ اما از سوی دیگر، تولیدات مغرضانه در این ژانر، مانند سری فیلم­های ۳۰۰ و الکساندر درباره­ تاریخ ایران، یا فیلمی مانند پرل­هاربر در مورد تاریخ جنگ جهانی دوم، موجب کم­ارزش شدن این گونه‌ سینمایی نیز شده است.

وی پرهزینه بودن این ژانر را از دیگر ویژگی‌های ژانر تاریخی برشمرد و تأکید کرد اگر این ژانر بخواهد به واقعیت نزدیک شود، نیازمند پژوهش جدی است.

وی در ادامه به برخی از آثار ادبیات کلاسیک فارسی تاریخ بیهقی، نفثة المصدور زیدری نسوی و تاریخ جهانگشای جوینی اشاره و به ظرفیت‌های نمایشی آنها در ژانر تاریخی پرداخت.

دکتر پورشبانان درباره نفثة المصدور زیدری نسوی گفت: این اثر شرح واقعه حمله مغول و بيوگرافي فرارِ نويسنده است که در قرن ۷ هجری قمری نوشته شده است. تاریخ‌نگاری در نفثة المصدور، تحلیلی و از نوع انتقادی است. این اثر روایت بیدادگری هجوم مغولان به قلمرو خوارزمشاهیان و آغاز افول این دودمان است. این اثر، زبان سخت و پيچيده‌ای دارد اما دارای تعلیق‌سازی خوبی است. کشمکش­های تصویرساز و هیجان و تعلیق  در نفثة المصدور زیاد است.

این استاد دانشگاه در ادامه به ظرفیت­های اقتباس سينمايي از داستان خروج تارابی، از تاریخ جهانگشای جوینی پرداخت و با اشاره به شکل تراژیک و نمایشی درون­مایه در داستان تارابی، روش اقتباس از این داستان را توضیح داد.