مدرس دیتاژورنالیسم در نشست علمی و تخصصی اهمیت دیتاژورنالیسم در روزنامه‌نگاری معاصر گفت: موسم ورود رسانه‌های ایران به حوزه دیتاژورنالیسم به ویژه با تمرکز بر داده‌های متوسط و بزرگ فرا رسیده است.

دکتر مریم سلیمی در این نشست که دوم اردیبهشت ۹۸ با حضور استادان، دانشجویان، و علاقه‌مندان این حوزه در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات برگزار شد، علل گرایش رسانه‌های جهان به دیتاژورنالیسم را تحولات تکنولوژیکی، یاری هوش مصنوعی و رباتها به حوزه روزنامه نگاری، نیاز مخاطبان برای دسترسی به داده ها نهان، اقتصاد نشر، تحولات نسلی، فضای رقابتی با حضور رسانه‌های اجتماعی، نیاز رسانه‌های به جلب توجه مخاطبان به عنوان منبع محدود، ورود به عصر اینترنت اشیاء و همه اشیاء، افزایش روزافزون داده‌ها و داده‌های بزرگ، ایجاد دسترسی آزاد به داده ها و... برشمرد و تأکید کرد: شناخت دیتاژورنالیسم و آشنایی با قابلیتها و پتانسیل‌های آن، از اولین گامهای ضروری برای ورود به این حوزه در ایران است.

این مدرس دانشگاه ضمن اشاره به تعریف دیتاژورنالیسم، انواع آن، فرآیند تهیه و تولید آثار دیتاژورنالیسم، ابزارها، تخصصها، زمان مورد نیاز و... ، به تشریح مزایا و معایب دیتاژورنالیسم پرداخت و گفت: داده‌ها به روزنامه‌نگاران امکان می‌دهد تا با قدرت بیشتری ادعاهای مختلف را تایید یا رد کنند، به اخبار بزرگ‌تر بپردازند، مسائل مبهم‌ اجتماعی را روشن کنند، اطلاعات ارزشمند را به گفتمان اجتماعی تبدیل کنند و داده ها را در دسترس مخاطبان قرار دهند.

وی با اشاره به اهمیت دیتاژورنالیسم گفت: دیتاژرونالیسم پاسخی به کاهش نقش رسانه‌ها به عنوان منبع اخبار فوری به دلیل افزایش استفاده از شبکه‌های اجتماعی، پاسخی به افزایش داده‌ها به عنوان منبع مهمی از اطلاعات برای فهم بهتر جهان، وسیله‌ای برای بقا در عصر در دسترس‌بودن فزاینده محتوا ، توضیح دهنده دلایل بزرگترین چالشهای اجتماعی، اقتصادی و دولتی با تحلیل و به شکل بصری و تلاشی برای آزمودن صحت داده‌ها و ترکیب آنها و خلق نتایج و اخبار جدید و قابل اعتماد است.

دکتر سلیمی اضافه کرد: داشتن نقش دموکراتیک و مسئول شمردن صاحبان قدرت، کمک به فضای عمومی، تلاش برای یافتن پاسخی درباره چرایی رویدادها، افزایش کیفیت روایت خبر، کمک به قدرتمند‌شدن روزنامه نگاران و بهبود روزنامه‌نگاری، پربازده‌تر‌بودن نسبت به گزارشگری سنتی، توان افشاگری و بیان اطلاعات و اخبار نهان، و... از پتانسیل‌ها و قابلیت‌های دیتاژورنالیسم است که اهمیت آن را در روزنامه نگاری معاصر بیشتر می‌کند.

وی با اشاره به برخی چالشهای حوزه دیتاژورنالیسم به بهره گیری نادرست و جهت‌دار از داده‌ها در حوزه روزنامه‌نگاری، دانش کم کار با داده‌ها در بین دیتاژورنالیستها، چالش دستیابی به داده، وجود خطای انسانی و چالشهای مربوط به عدم اطلاع کافی از پشت پرده منابع و داده‌ها و... را از جمله این چالشها برشمرد.

این مولف، مدرس و فعال حوزه دیتاژورنالیسم، اینفوگرافیک و نیوزگرافیک با اشاره به پیشینه دیتاژورنالیسم و تشریح رابطه آن با روزنامه‌نگاری دقیق و گزارشگری مبتنی بر رایانه و روزنامه‌نگاری متن باز و... ، به آینده رو به رشد دیتاژورنالیسم اشاره کرد و گفت: دیتاژورنالیسم آینده روزنامه‌نگاری است و در این میان انواع داده‌ها به خصوص داده‌های بزرگ از نقش موثری برخوردار خواهند بود.

وی با اشاره به تصویرسازی داده و تهیه اینفوگرافیک به عنوان یکی از خروجی‌های نهایی فرآیند تهیه آثار دیتاژورنالیسم، به تعریف دیتاژورنالیسم، انواع آن و... پرداخت و با یادآوری قدمت طولانی آن در ایران در قالب سنتی و پیشینه 14ساله به صورت مدرن، از 14 چالش اساسی در حوزه اینفوگرافیک ایران یاد کرد و گفت: این چالشها عبارتند از: چالش انتخاب نام، خلط نیوزگرافیک و اینفوگرافیک، دسترسی به داده ها و اطلاعات، ورود غیرعلمی‌ها به این حوزه، عدم کار تیمی، تولید نیوزگرافیک، عدم تنوع، سرفصل‌ها و منابع درسی دانشگاهی، تولیدات علمی، دستمزد، اعمال سلایق، علاقه صرف، نبود مرجع علمی و رابطه سواد بصری مخاطبان و آثار تولیدی .

وی یادآور شد: دیتاژورنالیسم از جمله انواع روزنامه‌نگاری است که با وجود چالشهای مختلف در ایران، در حال توسعه است و توسعه بیش از پیش آن نیازمند همراهی بیشتر دولت و سازمانهای دولتی، ارائه اطلاعات و داده‌ها از طریق سامانه دسترسی آزاد به اطلاعات و ایجاد پایگاههای داده و استفاده آزادانه‌تر رسانه‌ها از داده‌ها و اطلاعات و... است. 

دکتر سلیمی تأکید کرد: با عنایت به توجه دولت به اینفوگرافیک و ایجاد اراده عمومی به بهره‌گیری بیش از پیش از آن، زمان آن رسیده تا رسانه‌های ایران با توجه بیشتر به دیتاژورنالیسم، از سطح داده‌های کوچک و در دسترس عبور کرده، به توانایی بهره‌گیری از انواع داده‌ها به خصوص داده‌های متوسط و بزرگ دست یافته و اطلاعات پنهان و آشکار بیشتری در اختیار مخاطبان خود قرار دهند.

وی به ارائه پیشنهادهایی به دولت، رسانه‌ها، مراکز علمی پژوهشی، دانشجویان و... پرداخت و تأکید کرد: آموزش دیتاژورنالیسم و نحوه استخراج داده‌ها، توجه به سواد داده‌ای و آماری ، تعامل بیش از پیش رسانه‌ها با شرکتهای تحلیل داده و انجام اقدامات مشترک و... از جمله ضروریات در این حوزه است.

گفتنی است مریم سلیمی دارای دکترای علوم ارتباطات است که تز دکترای او به عنوان اولین پایان‌نامه در این حوزه به دیتاژورنالیسم اختصاص داشته است. وی همچنین از مولفان و مدرسان اینفوگرافیک و نیوزگرافیک در ایران است.